Υπερπλασία ενδομητρίου

Υπερπλασία ενδομητρίου

Τι είναι η υπερπλασία του ενδομητρίου;

Η υπερπλασία του ενδομητρίου εμφανίζεται όταν το ενδομήτριο, δηλαδή το εσωτερικό της μήτρας γίνεται πάρα πολύ παχύ.

Δεν πρόκειται για καρκίνο, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου του ενδομητρίου.

Πως αλλάζει φυσιολογικά το ενδομήτριο κατά τη διάρκεια του κύκλου;

Το ενδομήτριο υφίσταται αλλαγές σε όλη τη διάρκεια του κύκλου, σε απάντηση στις ορμόνες. Κατά το πρώτο μέρος του κύκλου, παράγονται οιστρογόνα από τις ωοθήκες. Τα οιστρογόνα προκαλούν αύξηση και πάχυνση του ενδομητρίου, για να το προετοιμάσουν για εγκυμοσύνη. Κατά το μέσο του κύκλου, ένα ωάριο απελευθερώνεται από τις ωοθήκες. Μετά την ωορρηξία αρχίζουν αν αυξάνονται τα επίπεδα μιας άλλης ορμόνης που ονομάζεται προγεστερόνη. Η προγεστερόνη προετοιμάζει το ενδομήτριο για να υποδεχθεί το γονιμοποιημένο ωάριο. Αν δεν προκύψει εγκυμοσύνη, τα επίπεδά των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μειώνονται. Η μείωση των επιπέδων της προγεστερόνης προκαλεί την έμμηνο ρύση, κατά την οποία το ενδομήτριο αποβάλλεται. Μετά την έμμηνο ρύση αρχίζουν ξανά να αυξάνουν τα επίπεδα των οιστρογόνων και ακολουθεί ένας νέος κύκλος.

Τι προκαλεί την υπερπλασία του ενδομητρίου;

Η υπερπλασία του ενδομητρίου συνήθως προκαλείται από την υπερβολική έκθεση του ενδομητρίου σε οιστρογόνα, χωρίς την αντιρροπιστική δράση της προγεστερόνης. Αν δεν υπάρξει ωορρηξία, δεν παράγεται προγεστερόνη και το ενδομήτριο δεν αποβάλλεται και συνεχίζει να αυξάνεται λόγω της συνεχιζόμενης επίδρασης των οιστρογόνων. Τα κύτταρα που απαρτίζουν το ενδομήτριο μπορεί να παρουσιάσουν ανωμαλίες. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπερπλασία και σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη καρκίνου του ενδομητρίου.

 

Πότε εμφανίζεται η υπερπλασία του ενδομητρίου;

Η υπερπλασία του ενδομητρίου αναπτύσσεται συνήθως μετά την εμμηνόπαυση, όταν σταματήσει η ωορρηξία και η παραγωγή προγεστερόνης. Μπορεί να εμφανιστεί επίσης κατά τη διάρκεια της προεμμηνοπαυσιακής περιόδου, κατά την οποία πολλές γυναίκες μπορεί να έχουν υψηλά επίπεδα οιστρογόνων και χαμηλά επίπεδα προγεστερόνης.

Άλλες καταστάσεις όπου μπορούν να παρατηρηθούν αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων και χαμηλά επίπεδα προγεστερόνης είναι:

  • Χρήση φαρμάκων που έχουν οιστρογονική δράση
  • Μακροχρόνια λήψη υψηλών δόσεων οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση (σε γυναίκες που δεν έχουν υποβληθεί σε υστερεκτομή)
  • Διαταραχές της εμμηνορρυσίας, ιδιαίτερα σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή υπογονιμότητα.
  • Παχυσαρκία

 

Ποιοι παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με υπερπλασία του ενδομητρίου;

Υπερπλασία του ενδομητρίου είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε γυναίκες με τους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου:

  • Ηλικία μεγαλύτερη των 35 ετών
  • Λευκή φυλή
  • Άτοκες
  • Εμμηνόπαυση σε μεγάλη ηλικία
  • Πρώιμη εμμηναρχή
  • Ατομικό ιστορικό καταστάσεων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, παθήσεων του θυρεοειδούς και της χοληδόχου κύστεως.
  • Παχυσαρκία
  • Κάπνισμα
  • Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών, του παχέος εντέρου ή του ενδομητρίου.

 

Ποιοι είναι οι τύποι της υπερπλασίας του ενδομητρίου;

Η υπερπλασία του ενδομητρίου χαρακτηρίζεται ως απλή ή σύνθετη. Επίσης κατατάσσεται ανάλογα με το αν τα κύτταρα παρουσιάζουν ή όχι ατυπία:

  • Απλή υπερπλασία
  • Σύνθετη υπερπλασία
  • Απλή υπερπλασία με ατυπία
  • Σύνθετη υπερπλασία με ατυπία

Οι παλαιότερα χρησιμοποιούμενοι όροι αδενωματώδης και αδενοκυστική υπερπλασία, έχουν πλέον αντικατασταθεί από τους όρους απλή και σύνθετη υπερπλασία, αντίστοιχα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπερπλασίας με ατυπία;

Το πιο σύνηθες σύμπτωμα της υπερπλασίας του ενδομητρίου είναι η ανώμαλη αιμορραγία από τη μήτρα. Αν έχετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω, θα πρέπει να επισκεφτείτε το γυναικολόγο σας:

  • Αιμορραγία κατά την έμμηνο ρύση που διαρκεί περισσότερο ή είναι βαρύτερη από το συνηθισμένο.
  • Κύκλοι που είναι μικρότεροι από 21 ημέρες (μετρώντας από την 1η ημέρα της έμμηνου ρύσεως μέχρι την 1η ημέρα της επόμενης).
  • Οποιαδήποτε αιμορραγία κατά την εμμηνόπαυση.
  • Αιμορραγία στο μέσο του κύκλου.
  • Αίμα μετά από σεξουαλική επαφή.

Πως γίνεται η διάγνωση της υπερπλασίας του ενδομητρίου;

Υπάρχουν πολλά αίτια ανώμαλης αιμορραγίας από τη μήτρα.

Αν έχετε ανώμαλη αιμορραγία από τη μήτρα και είστε άνω των 35 ετών, ή είστε κάτω των 35 ετών και η ανώμαλη αιμορραγία δεν αποκαθίσταται με τη φαρμακευτική αγωγή, θα χρειαστεί να υποβοηθείται σε ορισμένες διαγνωστικές εξετάσεις για να αποκλεισθεί η υπερπλασία και ο καρκίνος του ενδομητρίου.

Σε αυτές περιλαμβάνονται:

Το διακολπικό υπερηχογράφημα, για τη μέτρηση του πάχους του ενδομητρίου. Για την εξέταση αυτή μια κολπική κεφαλή υπερήχων τοποθετείται στον κόλπο, για την απεικόνιση των οργάνων της πυέλου. Αν το πάχος του ενδομητρίου είναι αυξημένο, είναι πιθανό να υπάρχει υπερπλασία του ενδομητρίου.

Υπερπλασία ενδομητρίου

Η βιοψία του ενδομητρίου. Ο μόνος τρόπος να διευκρινιστεί αν υπάρχει υπερπλασία ή καρκίνος του ενδομητρίου, είναι η λήψη δειγμάτων ενδομητρικού ιστού και η εξέταση τους στο μικροσκόπιο (ιστολογική εξέταση). Αυτό μπορεί να γίνει με διαγνωστική απόξεση ή με υστεροσκόπηση.

 

Υστεροσκοπική εικόνα σε ασθενή με σύνθετη υπερπλασία με ατυπία 

 

Ποια είναι η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου σε ασθενείς με υπερπλασία του ενδομητρίου;

Η πιθανότητα εξαρτάται από τον τύπου της υπερπλασίας:

  • Απλή υπερπλασία χωρίς ατυπία 1%
  • Σύνθετη υπερπλασία Χωρίς ατυπία 3%
  • Απλή υπερπλασία με ατυπία 8%
  • Σύνθετη υπερπλασία με ατυπία 29%

Όταν υπάρχει υπερπλασία με ατυπία, μπορεί να συνυπάρχει αδενοκαρκίνωμα του ενδομητρίου σε ποσοστό έως 25%.

Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπείες για την υπερπλασία του ενδομητρίου;

Φαρμακευτική αντιμετώπιση:

Σε πολλές περιπτώσεις η υπερπλασία του ενδομητρίου μπορεί να αντιμετωπισθεί με προγεστερόνη. Η προγεστερόνη μπορεί να χορηγηθεί από το στόμα, σε ενέσιμη μορφή, μέσω σπιράλ ή με τη μορφή κολπική κρέμας. Ο χρόνος χορήγησης εξαρτάται από τον τύπου της υπερπλασίας και την ηλικία της γυναίκας. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με προγεστερόνη, μπορεί να υπάρχει αιμορραγία σαν έμμηνος ρύση.

Άλλα φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της υπερπλασίας του ενδομητρίου είναι τα GnRH ανάλογα, οι ανταγωνιστές της αρωματάσης και η δαναζόλη.

Χειρουργική αντιμετώπιση:

Αν υπάρχει σύνθετη υπερπλασία και ιδιαίτερα σύνθετη υπερπλασία με ατυπία, ο κίνδυνος του καρκίνου είναι μεγαλύτερος. Στην περίπτωση αυτή η υστερεκτομή είναι η καλύτερη επιλογή, για γυναίκες που δε θέλουν να αποκτήσουν περισσότερα παιδιά.

 Πως μπορεί να προληφθεί η ανάπτυξη υπερπλασίας του ενδομητρίου;

Μπορείτε να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα για να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης υπερπλασίας του ενδομητρίου:

  • Αν λάβετε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση, θα πρέπει παράλληλα με το οιστρογόνο να λαμβάνετε και προγεστερόνη.
  • Αν η έμμηνος ρύση είναι ακανόνιστη, μπορεί να προταθεί η ρύθμιση του κύκλου.
  • Αν είστε υπέρβαρες, η απώλεια βάρους μπορεί να βοηθήσει.

 


Σχετικά θέματα: