Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
Τι είναι η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης;
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης χορηγείται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των σχετιζόμενων με την εμμηνόπαυση συμπτωμάτων και παθήσεων, αλλά και για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής με τη διατήρηση της σωματικής και ψυχολογικής υγείας της γυναίκας.
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης συνίσταται στη χορήγηση οιστρογόνων σε συνδυασμό με προγεσταγόνο. Τα οιστρογόνα βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, ενώ το προγεσταγόνο χορηγείται για τη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου, που θα υπήρχε αν χορηγούσαμε μόνο οιστρογόνο. Αν η γυναίκα έχει υποβληθεί σε υστερεκτομή (π.χ. λόγω ινομυωμάτων) μπορεί να λάβει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης που περιέχει μόνο οιστρογόνο.
Πως χορηγείτε η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης;
Μπορεί να χορηγηθεί σε διάφορες μορφές.
Η συστηματική χορήγηση περιλαμβάνει χάπια, αυτοκόλλητα διαδερμικής χορήγησης, gels και σπρέι που εφαρμόζονται στο δέρμα. Με τους τρόπους αυτούς μπορεί να χορηγηθεί είτε μόνο οιστρογόνο, είτε συνδυασμένη θεραπεία με οιστρογόνο και προγεσταγόνο. Με τη συστηματική χορήγηση οι ορμόνες περνάνε στην κυκλοφορία του αίματος και μέσω αυτής μεταφέρονται στα όργανα και στους ιστούς που είναι απαραίτητα.
Η τοπική χορήγηση αφορά γυναίκες που εμφανίζουν μόνο κολπική ξηρότητα.Στην περίπτωση αυτή χορηγείται τοπικά οιστρογόνο, με τη μορφή κρέμας, κολπικού δισκίου ή κολπικού δακτυλίου, από τα οποία απελευθερώνονται μικρές δόσεις οιστρογόνου στον κόλπο. Στην τοπική χορήγηση δεν είναι απαραίτητη η συνδυασμένη με προγεσταγόνο θεραπεία.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης;
Η συστηματική θεραπεία με οιστρογόνα (με ή χωρίς προγεστερόνη) έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί την καλύτερη θεραπεία για την αντιμετώπιση από τις εξάψεις και τις νυχτερινές εφιδρώσεις.
Τόσο η συστηματική όσο και η τοπική χορήγηση οιστρογόνων ανακουφίζουν από την κολπική ξηρότητα.
Η συστηματική χορήγηση οιστρογόνου προστατεύει από την απώλεια οστικής πυκνότητας που εμφανίζεται νωρίς στην εμμηνόπαυση και βοηθά στην πρόληψη καταγμάτων στα ισχύ και στη σπονδυλική στήλη.
Η συνδυασμένη θεραπεία με οιστρογόνα και προγεστερόνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης;
Η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου και άλλων παθήσεων.
Η θεραπεία μόνο με οιστρογόνα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ενδομητρίου.
Η συνδυασμένη θεραπεία με οιστρογόνο και προγεστερόνη μπορεί να προκαλέσει μικρή αύξηση του κινδύνου καρδιακής προσβολής. Ο κίνδυνος αυτός είναι συνδεδεμένος με την ηλικία και τις προϋπάρχουσες παθήσεις στη φάση που μια γυναίκα αρχίζει να λαμβάνει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.
Η συνδυασμένη θεραπεία με οιστρογόνο και προγεστερόνη σχετίζεται με μικρή αύξηση του κινδύνου εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης. Οι διαδερμικές μορφές χορήγησης πιθανώς να σχετίζονται με μικρότερο κίνδυνο πρόκλησης θρόμβωσης συγκριτικά με τις μορφές που λαμβάνονται από το στόμα.
Η συνδυασμένη θεραπεία με οιστρογόνο και προγεστερόνη συνδέεται με με μικρή αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Επίσης υπάρχει μικρή αύξηση του κινδύνου εμφάνισης διαταραχών από τη χοληδόχο κύστη σε γυναίκες που λαμβάνουν συνδυασμένη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Ο κίνδυνος αυτός είναι μικρότερος με τις διαδερμικές μορφές χορήγησης.
Μπορούν άλλα φάρμακα να βοηθήσουν στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Διάφορα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση των εξάψεων.
Μπορούν φυτά και συμπληρώματα βοτάνων να βοηθήσουν στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Διάφορα φυτά και βότανα έχουν χρησιμοποιηθεί για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Λίγα από τα σκευάσματα που κυκλοφορούν έχουν μελετηθεί όσον αφορά την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα τους. Ο τρόπος με τον οποίο κατασκευάζονται αυτά τα προϊόντα δε ρυθμίζεται από τους κατά τόπους εθνικούς οργανισμούς φαρμάκων και τροφίμων. Δεν υπάρχει εγγύηση ότι τα προϊόντα αυτά περιέχουν ασφαλή συστατικά ή αποτελεσματικές δόσεις της ουσίας. Αν λαμβάνεται τέτοια προϊόντα μην παραλείπετε να ενημερώσετε τον ιατρό σας για τυχόν αντενδείξεις ή αλληλεπιδράσεις με άλλες φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνεται.
Μπορούν οι κολπικές ενυδατικές κρέμες και τα λιπαντικά να βοηθήσουν στα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Τα προϊόντα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν για την ξηρότητα του κόλπου και την επώδυνη σεξουαλική επαφή. Δεν περιέχουν ορμόνες και επομένως δεν επηρεάζουν το πάχος ή την ελαστικότητα του κόλπου. Οι ενυδατικές κρέμες μπορούν να χρησιμοποιηθούν κάθε 2-3 ήμερες, ανάλογα με τις ανάγκες. Τα κολπικά λιπαντικά μπορούν αν χρησιμοποιηθούν κάθε φορά που έχετε σεξουαλική επαφή. Για την προστασία από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα θα πρέπει να αποφεύγεται τη χρήση λιπαντικών που δεν είναι συμβατά με προφυλακτικά, γιατί μπορούν να μειώσουν την ανθεκτικότητα τους.
Χρειάζονται όλες οι γυναίκες θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης;
Συμπτώματα που οφείλονται στην εμμηνόπαυση θα εμφανιστούν περίπου στο 80% των γυναικών. Στο 15% αυτών των γυναικών τα συμπτώματα θα είναι τόσο έντονα, που θα προκαλούν προβλήματα στην καθημερινή ζωή της γυναίκας, και θα την αναγκάσουν να ζητήσει την παρέμβαση του γυναικολόγου.
Ποια είναι η σχέση της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης με τον καρκίνο του μαστού;
Έχει πραγματοποιηθεί μεγάλος αριθμός μελετών για την πιθανή σχέση της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης με τον καρκίνο του μαστού με αντικρουόμενα αποτελέσματα. Άλλες μελέτες δείχνουν αύξηση, άλλες μείωση και άλλες καμιά επίδραση της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης στη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι ο κίνδυνος αυξάνει με τη μακροχρόνια χορήγηση των οιστρογόνων, ενώ μετά τη διακοπή τους ελαττώνεται προοδευτικά, για να επανέλθει στα επίπεδα του γενικού πληθυσμού σε μια πενταετία μετά από τη διακοπή τους.
Μπορώ να ξεκινήσω μόνη μου τη λήψη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης;
Όχι, πριν από την έναρξη της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης θα πρέπει να γίνετε λεπτομερής έλεγχος από το γυναικολόγο σας για να αξιολογηθεί αν υπάρχουν αντενδείξεις για τη χορήγηση θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης ή παραγόντων κινδύνου που να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης παρενεργειών και για να γίνει η επιλογή του κατάλληλου για την περίπτωση σας τρόπου θεραπείας.
Σχετικά θέματα:
