Ενδομήτριο αντισυλληπτικό σπείραμα (σπιράλ)
Τι είναι το ενδομήτριο αντισυλληπτικό σπείραμα (σπιράλ);
Το ενδομήτριο αντισυλληπτικό σπείραμα (σπιράλ) είναι αντισυλληπτική συσκευή που τοποθετείται στην κοιλότητα της μήτρας και αποτελεί μια εξαιρετικά αποτελεσματικό, μακροχρόνιο τρόπο ελέγχου των γεννήσεων.
Είναι αναστρέψιμη η δράση του;
Η αντισυλληπτική δράση του σπιράλ είναι άμεσα αναστρέψιμη. Η γυναίκα μπορεί να συλλάβει αμέσως μετά από την αφαίρεση του.
Πότε τοποθετείται το σπιράλ;
Μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε μέρα του κύκλου. Συνήθως προτιμάτε η τοποθέτηση του στις τελευταίες ημέρες της περιόδου, επειδή το τραχηλικό στόμιο είναι ανοιχτό και η διαδικασία προκαλεί μικρότερη ενόχληση στη γυναίκα. Επίσης τυχόν αιμορραγία που προκαλείται με την τοποθέτηση του σπιράλ, συμπίπτει με την περίοδο και δεν προκαλεί ανησυχία στη γυναίκα.
Πως τοποθετείται το σπιράλ;
Αρχικά γίνεται αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση ή και διακολπικός υπερηχογραφικός έλεγχος για την εκτίμηση του μεγέθους και της θέσης της μήτρας, καθώς και για τον αποκλεισμό της ύπαρξης φλεγμονής. Στη συνέχεια τοποθετείται ένας κολποδιαστολέας και γίνεται καθαρισμός και αντισηψία κόλπου και τραχήλου.
Ακολουθεί σύλληψη του προσθίου ή οπίσθιου χείλους του τραχήλου, ανάλογα με τη θέση της μήτρας, με μονοδοντωτή λαβίδα και κατόπιν γίνεται μέτρηση του μήκους της κοιλότητας της μήτρας, με τη βοήθεια ειδικού εργαλείου (μυλομέτρηση).
Στη συνέχεια εισάγεται ο προωθητήρας που εμπεριέχει το σπιράλ στην κοιλότητα της μήτρας μέχρι τον πυθμένα της και αφαιρείται ο προωθητήρας και το σπιράλ παραμένει στην κοιλότητα και αυτόματα λαμβάνει το κανονικό του σχήμα.
Στη συνέχεια κόβεται το νήμα του σπιράλ λίγο έξω από έξω τραχηλικό στόμιο, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα αφενός στην ασθενή να ελέγχει την παρουσία του, αφετέρου στον ιατρό για την αφαίρεση του.
Στη συνέχεια μπορεί να γίνει διακολπικός υπερηχογραφικός έλεγχος για να επιβεβαιωθεί η σωστή τοποθέτηση του σπιράλ στην κοιλότητα της μήτρας.
Επιθυμητή θεωρείται η προληπτική χορήγηση ενός μη στεροειδούς αντιφλεγμονώδους, ώστε να αποφευχθούν οι ενοχλήσεις από τις συσπάσεις της μήτρας που εμφανίζονται μετά την τοποθέτηση του σπιράλ.
Για πόσο χρόνο μπορεί να παραμείνει το σπιράλ;
Η διάρκεια παραμονής εξαρτάται από τον τύπο του σπιράλ και κυμαίνεται από 2 έως 10 χρόνια.
Πως ασκεί την αντισυλληπτική δράση το σπιράλ;
Ασκείται με πολλαπλούς τρόπους κυρίως πριν από τη γονιμοποίηση του ωαρίου. Προκαλούν μείωση της κινητικότητας και της γονιμότητας των σπερματοζωαρίων, καθώς και καταστροφή αυτών, ενώ κάνει το περιβάλλον της μήτρας ακατάλληλο για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου, εφόσον επιτευχθεί γονιμοποίηση.
Ποιες εξετάσεις θα πρέπει να κάνω πριν την τοποθέτηση του σπιράλ;
Θα πρέπει να γίνει τεστ Παπανικολάου, για να αποκλεισθεί η ύπαρξη της δυσπλασίας του τραχήλου. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν ενδείξεις φλεγμονής θα πρέπει να γίνει καλλιέργεια κολπικού εκκρίματος, για να χορηγηθεί κατάλληλη θεραπεία.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του σπιράλ;
- Αποτελεί αξιόπιστη αντισυλληπτική μέθοδο
- Η αποτελεσματικότητα του δεν εξαρτάται από το τη γυναίκα
- Είναι αναστρέψιμη μέθοδος
- Έχει χαμηλό κόστος
Ποια είναι τα μειονεκτήματα του σπιράλ;
- Δεν προστατεύει από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
- Δεν είναι καλά ανεκτό από όλες τις γυναίκες.
- Η τοποθέτηση του μπορεί να προκαλέσει ορισμένες επιπλοκές.
Ποιες επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει η τοποθέτηση του σπιράλ;
- Λιποθυμικό επεισόδιο, βραδυκαρδία και υπόταση κατά την τοποθέτηση του σπιράλ, λόγω της διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου.
- Διάτρηση της μήτρας ή του τραχήλου. Είναι πολύ σοβαρές επιπλοκές, αλλά ευτυχώς πολύ σπάνιες.
- Επώδυνες συσπάσεις της μήτρας. Συνήθως υποχωρούν μετά το πρώτο τρίμηνο. Αν τα ενοχλήματα αυτά επιμένουν για περισσότερο χρονικό διάστημα, το σπιράλ θα πρέπει να αφαιρείται. Είναι η αιτία που θα οδηγήσει περίπου το 10% των γυναικών να διακόψουν τη χρήση του σπιράλ.
- Αύξηση της ποσότητας αίματος κατά την περίοδο. Συμβαίνει με τα σπιράλ που περιέχουν χαλκό. Αντίθετα τα σπιράλ που περιέχουν λεβονογεστρέλη, μειώνουν την ποσότητα του αίματος.
- Αποβολή του σπιράλ. Μπορεί να συμβεί στο 1-7% των γυναικών. Συνήθως συμβαίνει κατά το πρώτο τρίμηνο από την τοποθέτηση. Είναι συχνότερο σε νέες, άτοκες γυναίκες με μεγάλη ροή αίματος στην περίοδο.
- Λοίμωξη (πυελική φλεγμονή). Μπορεί να προκληθεί κατά την τοποθέτηση του σπιράλ, παρά τις άσηπτες συνθήκες. Συνήθως εκδηλώνεται τον πρώτο μήνα από την τοποθέτηση, με πόνο στο υπογάστριο, πόνο κατά την επαφή, αυξημένες κολπικές εκκρίσεις και πυρετό.
- Ο κίνδυνος ανάπτυξης πυελικών φλεγμονών σε γυναίκες με σπιράλ είχε υπερεκτιμηθεί κατά το παρελθόν. Πλέον γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος αυτός, μετά τον πρώτο μήνα, είναι ανάλογος του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων. Είναι αυξημένος σε γυναίκες που οι ίδιες ή οι σύντροφοί τους έχουν μεγάλο αριθμό σεξουαλικών συντρόφων, ενώ είναι αμελητέος σε γυναίκες με σταθερή, μονογαμική σχέση. Το ίδιο ισχύει και για τις γυναίκες που δεν έχουν σπιράλ.
Σε ποιες περιπτώσεις δε συνίσταται η τοποθέτηση σπιράλ;
Οι συνήθεις λόγοι, που αποτελούν αντενδείξεις για την τοποθέτηση σπιράλ είναι:
- Πυελική φλεγμονή το τελευταίο τρίμηνο
- Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας ή παθολογικό τεστ Παπανικολάου
- Κολπίτιδα ή τραχηλίτιδα χωρίς θεραπεία
- Αιμορραγίες άγνωστης αιτιολογίας
- Καταστάσεις με αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις (AIDS, χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών, χημειοθεραπεία, νεανικός διαβήτης κ.α.)
- Πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι από τη γυναίκα ή το σύντροφό της
Τι γίνετε αν μείνω έγκυος ενώ έχω σπιράλ;
Αν και οι πιθανότητες εγκυμοσύνης είναι ελάχιστες (περίπου 0.7%), αν υπάρχει καθυστέρηση θα πρέπει να γίνετε τεστ κύησης. Αν το τεστ είναι θετικό, θα πρέπει να γίνετε υπερηχογραφικός έλεγχος για να αποκλεισθεί η περίπτωση εξωμήτριας κύησης, αλλά και να καθοριστεί η θέση του κυήματος σε σχέση με το σπιράλ. Σε περίπτωση ενδομήτριας εγκυμοσύνης σπιράλ θα πρέπει να αφαιρείται άμεσα. Περισσότερες από τις μισές κυήσεις θα αποβληθούν αυτόματα, ενώ υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για σηπτική έκτρωση στο β' τρίμηνο και για πρόωρο τοκετό. Εφόσον η γυναίκα αποφασίσει να συνεχίσει την εγκυμοσύνη, απαιτείται στενή παρακολούθηση. Δεν είναι γνωστό αν ο χαλκός που περιέχουν τα σπιράλ έχει τοξική επίδραση στο κύημα.
Το σπιράλ αυξάνει την πιθανότητα εξωμήτριας κύησης;
Σε γυναίκες που χρησιμοποιούν σπιράλ η πιθανότητα εξωμήτριου (έκτοπης) κύησης είναι κατά 50% μειωμένη συγκριτικά με γυναίκες που δε χρησιμοποιούν καμιά αντισυλληπτική μέθοδο. Ωστόσο, εάν μία γυναίκα μείνει έγκυος με σπιράλ, ο σχετικός κίνδυνος αυτή η κύηση αυτή να είναι εξωμήτρια είναι αυξημένος.
Το σπιράλ αυξάνει τη συχνότητα πυελικής φλεγμονής;
Ο κίνδυνος ανάπτυξης φλεγμονών σε γυναίκες με σπιράλ είχε υπερεκτιμηθεί στο παρελθόν. Πλέον είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης πυελικής φλεγμονής, μετά τον πρώτο μήνα από την τοποθέτηση του σπιράλ, είναι ανάλογος του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων. Είναι αυξημένος σε γυναίκες που οι ίδιες ή οι σύντροφοί τους έχουν μεγάλο αριθμό σεξουαλικών συντρόφων, ενώ είναι αμελητέος σε γυναίκες με σταθερή, μονογαμική σχέση. Το ίδιο ισχύει και για γυναίκες που δεν έχουν σπιράλ.
Διαβάστε περισσότερα για την εγκυμοσύνη με σπιράλ
Το σπιράλ μπορεί να αποτελέσει αίτιο υπογονιμότητας;
Το σπιράλ μπορεί να συσχετιστεί με την υπογονιμότητα μέσω της πρόκλησης πυελικής φλεγμονής, η οποία μπορεί να δημιουργήσει βλάβες στις σάλπιγγες. Ο κίνδυνος για την ανάπτυξη πυελικής φλεγμονής μετά τον πρώτο μήνα από την τοποθέτηση του σπιράλ είναι ανάλογος του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων και είναι σχεδόν αμελητέος σε γυναίκες με σταθερή μονογαμική σχέση.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σπιράλ για επείγουσα αντισύλληψη;
Σε περιπτώσεις που υπήρξε σεξουαλική επαφή χωρίς ή με ελλιπή προφύλαξη ή σε περιπτώσεις που απέτυχε η χρησιμοποιούμενη αντισυλληπτική μέθοδος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σπιράλ χαλκού για επείγουσα αντισύλληψη. Γυναίκες που επιθυμούν μακροχρόνια αντισύλληψη και έχουν σταθερή σχέση μπορούν να επιλέξουν την τοποθέτηση σπιράλ χαλκού, εφόσον δεν υπάρχει κάποια αντένδειξη για την τοποθέτηση του, σε περίπτωση που θα χρειαστεί να λάβουν επείγουσα αντισύλληψη.
Μπορεί το σπιράλ να επηρεάσει την περίοδο της γυναίκας;
Τα σπιράλ μπορούν να επηρεάσουν την έμμηνο ρύση (περίοδο) μιας γυναίκας με διάφορους τρόπους.
Όλοι οι τύποι σπιράλ μπορούν να προκαλέσουν βαριά ή ακανόνιστη αιμορραγία αμέσως μετά από την εισαγωγή τους.
Οποιεσδήποτε επιπρόσθετες μεταβολές της περιόδου και των συμπτωμάτων της θα παρουσιαστούν, θα εξαρτηθούν κυρίως από τον τύπο του σπιράλ που θα τοποθετηθεί.
Διαβάστε περισσότερα για τις επιδράσεις του σπιράλ στην έμμηνο ρύση (περίοδο)
Σχετικά θέματα:
