Κύστεις ωοθηκών

Κύστεις ωοθηκών

Τι είναι οι κύστεις των ωοθηκών;

Οι κύστεις στις ωοθήκες αποτελούν ένα εξαιρετικά συχνό φαινόμενο και σπάνια αποτελούν κίνδυνο για την υγεία της γυναίκας.

Μια κύστη της ωοθήκης είναι ένας σάκος ή θύλακας γεμάτος με υγρό ή άλλο ιστό, που σχηματίζεται μέσα ή πάνω στην ωοθήκη. Οι κύστεις των ωοθηκών είναι πολύ συχνές. Μπορούν να εμφανιστούν σε όλη τη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας (παιδική, αναπαραγωγική ηλικία και εμμηνόπαυση).
Οι περισσότερες κύστεις των ωοθηκών είναι καλοήθεις και θα εξαφανιστούν μόνες τους χωρίς κάποια θεραπεία. Σπάνια, μια κύστη μπορεί να είναι κακοήθης (καρκίνος).

Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι  κύστεων των ωοθηκών;
Οι διάφοροι τύποι ωοθηκικών κύστεων είναι οι ακόλουθοι:

  • Λειτουργικές κύστεις. Είναι ο πιο συχνός τύπος. Συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Οι λειτουργικές κύστεις συνήθως εξαφανίζονται χωρίς κάποια θεραπεία, μέσα σε 6-8 εβδομάδες.
  • Τερατώματα. Αυτοί οι τύποι κύστεων περιέχουν διάφορα είδη ιστών, όπως τρίχες, οστά, δέρμα κ.α. Οι κύστεις αυτές μπορεί να υπάρχουν με από τη γέννηση, αλλά μπορεί να μεγαλώσουν κατά τη διάρκεια των αναπαραγωγικών χρόνων μιας γυναίκας. Σε σπάνιες περιπτώσεις τα τερατώματα μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο.
  • Κυσταδενώματα. Οι κύστεις αυτές σχηματίζονται στην εξωτερική επιφάνεια των ωοθηκών. Μπορεί να γίνουν πολύ μεγάλες σε μέγεθος, αλλά συνήθως είναι καλοήθεις.
  • Ενδομητριώματα. Είναι οι κύστεις που σχηματίζονται στα πλαίσια της ενδομητρίωσης.


Τι συμπτωματα μπορούν να προκαλέσουν οι κύστεις των ωοθηκών;
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κύστεις δε δίνουν συμπτώματα και αποτελούν τυχαίο εύρημα, εντούτοις σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουν έντονη συμπτωματολογία. Τα συμπτώματα που μπορούν να προκαλέσουν οι κύστεις των ωοθηκών περιλαμβάνουν

  • Πόνο στην κοιλιακή χώρα,
  • Αίσθημα βάρους
  • Διόγκωση της κοιλιάς,
  • Κολπική μικροαιμορραγία εκτός περιόδου,
  • Ακανόνιστη περίοδο
  • Ενδοκρινολογικές διαταραχές (διαταραχές του κύκλου, πρώιμη εμφάνιση ήβης στα νεαρά κορίτσια, ανωμαλία ή και απουσία περιόδου, αρρενοποίηση).


Πως γίνεται η διάγνωση των κύστεων των ωοθηκών;
Η διάγνωση μιας ωοθηκικής κύστης γίνεται με τη βοήθεια του διακολπικού υπερηχογραφήματος, με το οποίο μπορεί να διαπιστωθεί η παρουσία μιας κύστης και να ληφθούν πληροφορίες για το μέγεθος, τη θέση και τη μορφολογία της.

Κύστη ωθήκης Ενδομητρίωση


Μπορεί να απαιτηθούν περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις (όπως π.χ. μαγνητική τομογραφία) ή αιματολογικές εξετάσεις (όπως ο καρκινικός δείκτης Ca 125), για την αξιολόγηση μιας κύστης.
Η χρήση στατιστικών μοντέλων όπως το IOTA-ADNEX model, μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση του κινδύνου που παρουσιάζει ένα κυστικό μόρφωμα της ωοθήκης να υποκρύπτει κακοήθεια.

IOTA-ADNEX model

Πως αντιμετωπίζονται οι ωοθηκικές κύστεις;
Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο της κύστης, το μέγεθος της, την ύπαρξη συμπτωμάτων κ.α. Η αντιμετώπιση μπορεί να περιλαμβάνει προσεχτική στάση αναμονής ή χειρουργική επέμβαση.

Τι είναι η στάση αναμονής;
Είναι ένας τρόπος παρακολούθησης μιας κύστης με επαναλαμβανόμενες εξετάσεις με διακολπικό υπερηχογράφημα, για να διαπιστωθεί αν αλλάζει το μέγεθος ή η μορφολογία μιας κύστης. Ο γυναικολόγος θα καθορίσει πόσο συχνά θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ο έλεγχος και για πόσο καιρό θα συνεχισθεί αυτή η παρακολούθηση. Πολλές κύστεις θα εξαφανιστούν από μόνες τους μετά από ένα ή δυο κύκλους.

Πότε συνίσταται χειρουργική αντιμετώπιση;
Η χειρουργική αφαίρεση μιας κύστης συνίσταται αν η κύστη είναι εξαρχής μεγάλη ή προκαλεί συμπτώματα ή  υπάρχει υπόνοια κακοήθειας. Ο τύπους της επέμβασης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το μέγεθος της κύστης, η ηλικία της γυναίκας, η ύπαρξη ή όχι παιδιών, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών ή του μαστού κ.α.  Μπορεί να γίνει κυστεκτομή (δηλαδή αφαίρεση της κύστης από την ωοθήκη), ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί ωοθηκεκτομή (αφαίρεση ολόκληρης της ωοθήκης).

Πως γίνεται η επέμβαση;
Στις περιπτώσεις που η κύστη θεωρείται καλοήθης, συνίσταται ελάχιστα επεμβατική χειρουργική παρέμβαση, με στόχο τη διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους της ωοθήκης της γυναίκας, ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα γονιμότητας στο μέλλον. Επέμβαση εκλογής  είναι η διενέργεια λαπαροσκόπηση, κατά την οποία η κύστη αφαιρείται μέσω 3 ή τεσσάρων μικρών τομών.
Ένας άλλος τρόπος χειρουργικής επέμβασης για αφαίρεση ωοθηκικών κύστεων είναι η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία η κύστη αφαιρείται μέσω μιας τομής (κάθετη ή οριζόντια) στην κάτω κοιλιακή χώρα. Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, σήμερα περιορίζεται στις περιπτώσεις κύστεων, για τις οποίες υπάρχει υπόνοια κακοήθειας ή σπάνια σε πολύ μεγάλες κύστεις που δε μπορούν να αφαιρεθούν λαπαροσκοπικά.

 


Σχετικά άρθρα: