Εμβόλια κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (HPV)
Σε τι χρησιμεύει το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Πρόκειται για ένα εμβόλιο που προφυλάσσει από την ανάπτυξη προκαρκινικών αλλοιώσεων και καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου και του κόλπου.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι προστατεύει και από καρκίνους άλλων οργάνων στην ανάπτυξη των οποίων εμπλέκονται HPV ιοί, όπως ο καρκίνος του πρωκτού, του στοματοφάρυγγα κ.α.
Πότε θα πρέπει να εμβολιαστώ;
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, το εμβόλιο συστήνεται σε κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 11 έως 18 ετών.
Ο εμβολιασμός θα πρέπει ιδανικά να γίνετε πριν από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, ώστε να μην υπάρχει έκθεση στον ιό πριν τον εμβολιασμό και με τον τρόπο αυτό να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη δυνατή προστασία. Έτσι, ο εμβολιασμός είναι προτιμότερο να γίνετε στην αρχή της εφηβείας μεταξύ 11 και 14 ετών. Επιπλέον στις ηλικίες αυτές η ανταπόκριση του οργανισμού στα εμβόλια είναι καλύτερη.
Σε γυναίκες ηλικίας 18 έως 26 ετών το κόστος του εμβολιασμού δεν καλύπτεται πλέον από τα ασφαλιστικά ταμεία (από τις 31 Δεκεμβρίου 2016). Γυναίκες μεγαλύτερες των 18 ετών μπορούν να εμβολιαστούν, εφόσον το επιθυμούν, αλλά στην περίπτωση αυτή το κόστος του εμβολιασμού δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ποια εμβόλια κυκλοφορούν στη χώρα μας;
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν 2 εγκεκριμένα εμβόλια (Cervarix & Gardasil 9), που έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία, για κορίτσια ηλικίας 11 έως 18 ετών.
Ποιους τύπους HPV καλύπτουν τα εμβόλια;
Το Cervarix παρέχει προστασία έναντι των δύο πιο επικίνδυνων τύπων για ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (ογκογόνων ή υψηλού κινδύνου) των 16 και 18 . Οι τύποι αυτοί ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Tο εμβόλιο Gardasil 9, επιπλέον παρέχει προστασία και εναντίον των ογκογόνων τύπων 31, 33, 45, 52 και 58, πέρα από τους 16 & 18, παρέχοντας προστασία για το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Επίσης παρέχει προστασία και έναντι των τύπων 6 και 11, που ευθύνονται για το 90% των κονδυλωμάτων.
Φαίνεται επίσης ότι παρέχεται προστασία και έναντι ορισμένων άλλων τύπων HPV, λόγω της μοριακής τους συγγένειας με τους τύπους 16 και 18.
Πως γίνετε το εμβόλιο;
Το εμβόλιο γίνετε ενδομυϊκά, στην περιοχή του δελτοειδή μυ (βραχίονας).
Μέχρι την ηλικία των 15 ετών, χορηγούνται 2 δόσεις του εμβολίου με μεσοδιάστημα 6 μηνών.
Μετά το 15ο έτος της ηλικίας χορηγούνται 3 δόσεις του εμβολίου, μέσα σε διάστημα 6 μηνών.
Πόσο κοστίζει ο εμβολιασμός;
Στη χώρα μας τα εμβόλια για τον HPV έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία, για κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 11 έως και 18 ετών.
Σε γυναίκες ηλικίας από 18 έως 26 ετών, το εμβόλιο έχει σταματήσει να χορηγείται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία, από τις 31 Δεκεμβρίου του 2016.
Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων
Μετά τον εμβολιασμό θα πρέπει να συνεχίσω να κάνω και τεστ Παπανικολάου;
Ο εμβολιασμός δεν υποκαθιστά τον τακτικό έλεγχο ρουτίνας του τραχήλου της μήτρας.
Το εμβόλιο προφυλάσσει από ορισμένους τύπους HPV, που ευθύνονται για την ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, όχι όμως από όλους.
Επιπλέον δεν παρέχει προστασία σε προϋπάρχουσες λοιμώξεις. Αν η γυναίκα είχε σεξουαλικές επαφές πριν από τον εμβολιασμό, ενδεχομένως να έχει ήδη μολυνθεί από κάποιο τύπο HPV, οπότε το εμβόλιο δεν προσφέρει επαρκή προστασία για το συγκεκριμένο τύπο του ιού.
Συνεπώς κάθε γυναίκα που έχει εμβολιαστεί, αν και έχει σημαντικά μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσει προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, θα πρέπει να συνεχίσει τον ετήσιο έλεγχο με τεστ Παπανικολάου ή και HPV test.
Μπορώ να εμβολιαστώ αν έχω ήδη σεξουαλικές επαφές;
Η έναρξη των σεξουαλικών επαφών δεν αποτελεί αντένδειξη για τον εμβολιασμό. Θα πρέπει όμως να τονισθεί ότι η προστασία που παρέχεται από τον εμβολιασμό, στις περιπτώσεις αυτές ενδέχεται να είναι μειωμένη, επειδή η γυναίκα μπορεί να έχει έρθει ήδη σε επαφή με κάποιο από τα στελέχη του ιού.
Στις περιπτώσεις που η γυναίκα έχει ήδη προσβληθεί από κάποιον από τους τύπους του ιού που περιέχονται στο εμβόλιο, ο εμβολιασμός θα της προσφέρει προστασία μόνο για τους υπόλοιπους τύπους. Δηλαδή είναι δυνατό να εμφανίσει μετά τον εμβολιασμό εκδηλώσεις HPV λοίμωξης (κονδυλώματα ή δυσπλασία του τραχήλου) που οφείλονται στον τύπο του ιού από τον οποίο είχε μολυνθεί πριν από τον εμβολιασμό της.
Μπορώ να εμβολιαστώ αν έχω ήδη λοίμωξη από HPV;
Η προϋπάρχουσα λοίμωξη από HPV, δεν αποτελεί αντένδειξη για τον εμβολιασμό. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι στην περίπτωση αυτή ο εμβολιασμός δεν παρέχει προστασία από τον τύπο του ιού από τον οποίο έχετε ήδη προσβληθεί (το εμβόλιο είναι για την πρόληψη και όχι για τη θεραπεία), αλλά μόνο για τους υπότυπους από τους οποίους δεν έχετε μολυνθεί.
Μπορώ να εμβολιαστώ ενώ κάνω χρήση αντισυλληπτικών;
Η χρησιμοποίηση αντισυλληπτικών (ορμονικής αντισύλληψης) δεν αποτελεί αντένδειξη ή αιτία αναβολής του εμβολιασμού. Επίσης δε φαίνεται να επηρεάζει την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στον εμβολιασμό.
Μπορώ να κάνω το εμβόλιο ενώ είμαι έγκυος ή θηλάζω;
Δε συνίσταται ο εμβολιασμός κατά τη διάρκεια της κύησης. Αν μεταξύ των δόσεων προκύψει εγκυμοσύνη, η επόμενη δόση θα πρέπει να αναβληθεί για μετά τον τοκετό.
Η τυχόν χορήγηση του εμβολίου σε γυναίκα που δε γνωρίζει ότι είναι έγκυος, δεν αποτελεί ένδειξη για τη διακοπής της κύησης.
Το εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Έχω ήδη εμβολιαστεί, χρειάζεται να κάνω επαναληπτική δόση;
Από τα μέχρι τώρα δεδομένα φαίνεται ότι μετά από την ολοκλήρωση του εμβολιασμού δεν απαιτείται επαναληπτική δόση του εμβολίου.
Μπορεί το εμβόλιο να προκαλέσει μόλυνση από HPV;
Το εμβόλιο έναντι του HPV περιέχει μόνο πρωτεΐνες της κάψας του ιού και όχι γενετικό υλικό (DNA). Κατά συνέπεια δεν μπορεί να προκαλέσει νόσο (ούτε σε ήπια μορφή, όπως συμβαίνει με άλλα εμβόλια που περιέχουν εξασθενημένα στελέχη μικροβίων ή ιών).
Ποιες είναι οι αντενδείξεις για τον εμβολιασμό;
Η μόνη αντένδειξη είναι η υπερευαισθησία (αλλεργία) στη δραστική ουσία ή σε κάποιο από τα έκδοχα που περιλαμβάνει το εμβόλιο. Σε περιπτώσεις αλλεργικής αντίδρασης στη χορήγηση μιας δόσης του εμβολίου, δε θα πρέπει να συνεχίζεται ο εμβολιασμός.
Αν πάσχετε από σοβαρό εμπύρετο θα πρέπει να αναβάλλεται προσωρινά ο εμβολιασμός.
Ποιες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να έχει ο εμβολιασμός;
Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι κεφαλαλγία, μυαλγίες, αίσθημα κόπωσης και αντιδράσεις στη θέση της ένεσης (ερυθρότητα, πόνος και οίδημα στην περιοχή της ένεσης). Λιγότερο συχνά μπορεί να παρατηρηθεί πυρετός, κνησμός ή δημιουργία μώλωπα στην περιοχή της ένεσης. Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να σχετίζονται με το εμβόλιο είναι εξαιρετικά σπάνιες και περιλαμβάνουν, βρογχόσπασμο, κνίδωση, ναυτία ή εμετό, λεμφαδενοπάθεια, αλλεργικές αντιδράσεις, κεφαλαλγία, ζάλη και λιποθυμικό επεισόδιο.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα η χορήγηση του εμβολίου είναι ασφαλής και δε σχετίζεται με την εμφάνιση συστηματικών νοσημάτων.
Σχετικά άρθρα:
