Ινομυώματα
Τι είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στη μήτρα.
Αποτελούνται από μυϊκές ίνες και ινώδη ιστό.
Το μέγεθος και η θέση τους μπορεί να ποικίλει.
Ονομάζονται επίσης λειομυώματα ή μυώματα.
Πως δημιουργούνται τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα δημιουργούνται από το μυϊκό ιστό της μήτρας. Συνήθως εμφανίζονται κατά την αναπαραγωγική ηλικία (γυναίκες 30-50 ετών) και αυξάνουν σε μέγεθος με την επίδραση των οιστρογόνων.
Μετά την εμμηνόπαυση οπότε και ελαττώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων, μειώνεται το μέγεθος τους.
Επιπλέον το μέγεθος των ινομυωμάτων αυξάνει κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πόσο συχνά είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα είναι πολύ συχνά. Έως και 70% των γυναικών μέχρι την ηλικία των 50 ετών θα εμφανίσουν κάποιο ινομύωμα. Βέβαια μικρό ποσοστό από αυτά έχει κλινική σημασία.
Παρουσιάζονται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ορισμένες οικογένειες και έχει βρεθεί ότι υπάρχει γονιδιακή επιβάρυνση. Τα ινομυώματα αναπτύσσονται πιο συχνά σε γυναίκες αφρικανικής προέλευσης.
Επίσης απαντώνται πιο συχνά σε παχύσαρκες και υπέρβαρες γυναίκες, επειδή το αυξημένο σωματικό βάρος αυξάνει τα επίπεδα των οιστρογόνων στο σώμα.
Αντίθετα, γυναίκες που έχουν παιδιά εμφανίζουν μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν ινομυώματα και η μείωση του κινδύνου είναι ανάλογη του αριθμού των παιδιών.
Τι συμπτώματα παρουσιάζουν τα ινομυώματα;
Περίπου 25% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας θα εμφανίσουν συμπτώματα που σχετίζονται με την παρουσία ινομυωμάτων.
Η παρουσία συμπτωμάτων εξαρτάται από τη θέση, αλλά και από το μέγεθος των ινομυωμάτων.
Συχνότερο σύμπτωμα αποτελεί η αιμορραγία από τη μήτρα.
Πιο συχνά χαρακτηρίζεται από αύξηση της ποσότητας ή της διάρκειας της έμμηνου ρύσεως. Η αυξημένη απώλεια αίματος μπορεί να προκαλέσει αναιμία, η οποία αποτελεί συχνό εύρημα στις γυναίκες με ινομυώματα.
Η παρουσία ινομυωμάτων μπορεί να σχετίζεται με πόνο κατά την έμμηνο ρύση (δυσμηνόρροια) ή κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνεια).
Ένα μεγάλο ινομύωμα μπορεί να ασκεί πίεση πάνω στην ουροδόχο κύστη ή στο έντερο και να προκαλέσει συμπτώματα όπως πόνο, συχνουρία, δυσκολία στο άδειασμα της κύστης ή δυσκοιλιότητα.
Πόνος μπορεί να προκληθεί και όταν το ινομύωμα υποστεί εκφύλιση, δηλαδή όταν λόγω του μεγάλου μεγέθους του δεν αιματώνεται ικανοποιητικά με συνέπεια τη νέκρωση τμήματος του.
Πολύ συχνή ενόχληση σε μεγάλου μεγέθους ινομυώματα είναι αίσθημα βάρους που πιέζει προς τα κάτω τη λεκάνη ή πόνος χαμηλά στη μέση.
Σπανιότερα αυτή η πίεση μπορεί να προκαλέσει οίδημα των κάτω άκρων.
Τα ινομυώματα μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την αναπαραγωγική λειτουργία και να αποτελέσουν αίτιο υπογονιμότητας, αποβολών πρόωρου τοκετού ή και άλλων επιπλοκών κατά τη διάρκεια της κύησης και του τοκετού.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με την ψηλάφηση του ινομυώματος από το γυναικολόγο κατά τη γυναικολογική εξέταση.
Περισσότερο ακριβή εικόνα για τη θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων έχουμε με το διακολπικό υπερηχογραφικό έλεγχο.
Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί μαγνητική τομογραφία, όταν η υπερηχογραφική εξέταση δεν αποσαφηνίζει τη φύση του όγκο. Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις, όπως η υστεροσαλπιγγογραφία και η υστεροσκόπηση για τον προσδιορισμό της ακριβούς θέσης των ινομυωμάτων.
Ποια είναι η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων;
Η διαπίστωση της παρουσίας ενός ινομυώματος δεν απαιτεί απαραίτητα χειρουργική αντιμετώπιση.
Αν η ασθενής είναι ασυμπτωματική ή βρίσκεται σε ηλικία κοντά στην εμμηνόπαυση μπορεί να τηρηθεί στάση αναμονής.
Μετά τη διάγνωση ενός ινομυώματος θα πρέπει να γίνει επανέλεγχος σε σύντομο χρονικό διάστημα για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι ταχεία αύξηση του μεγέθους του ινομυώματος. Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 3 έως 6 μήνες, για να διαπιστωθεί τυχόν αύξηση του όγκου ή επιπλοκές.
Φαρμακευτική θεραπεία
Η πρόκληση φαρμακευτικής εμμηνόπαυσης οδηγεί σε μείωση του μεγέθους των ινομυωμάτων, λόγω της διακοπής της επίδρασης των οιστρογόνων.
Η χορήγηση των φαρμάκων αυτών συνοδεύεται από ανεπιθύμητες ενέργειες (μείωση οστικής πυκνότητας, εξάψεις κ.α.) και δε μπορούν να χορηγηθούν για περισσότερο από 6 μήνες.
Μετά τη διακοπή των φαρμάκων τα ινομυώματα επανέρχονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, στο αρχικό τους μέγεθος.
Έτσι η φαρμακευτική θεραπεία περιορίζεται σε γυναίκες που βρίσκονται κοντά στην εμμηνόπαυση.
Επίσης τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται για την προεγχειρητική προετοιμασία των ασθενών με ινομυώματα. Η μείωση του μεγέθους των ινομυωμάτων οδηγεί σε μείωση του χρόνου της επέμβασης, της απώλειας αίματος ή και επιτρέπει μια πιο συντηρητική επέμβαση (ινομυοματεκτομή αντί υστερεκτομής).
Χειρουργική θεραπεία
Χειρουργική θεραπεία θα απαιτηθεί σε γυναίκες:
- με ινομυώματα οποιουδήποτε μεγέθους, όταν προκαλούν συμπτώματα (αιμορραγία, πόνος, καθ' έξιν αποβολές),
- σε μεγάλα ινομυώματα όταν διαταράσσουν την ανατομική θέση των οργάνων της κοιλιάς,
- σε γυναίκες με υπογονιμότητα, που δεν ερμηνεύεται από άλλη αιτία,
- όταν το ινομύωμα αυξάνει ταχέως σε μέγεθος, ιδιαίτερα σε γυναίκες κοντά στην εμμηνόπαυση.
Η θεραπεία των ινομυωμάτων είναι χειρουργική και συνίσταται στην αφαίρεση του ινομυώματος (ινομυωματεκτομή ή εκπυρήνιση) ή ολόκληρης της μήτρας (υστερεκτομή).
Ο τύπος της επέμβασης εξαρτάται από τις ανάγκες της κάθε γυναίκας (π.χ. επιθυμία για τεκνοποίηση επιβάλλει τη διενέργεια ινομυοματεκτομής), αλλά και από τον αριθμό, το μέγεθος και τη θέση των ινομυωμάτων. Η ινομυοματεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις με υστεροσκόπηση, λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά.
Άλλες θεραπείες
Τα τελευταία χρόνια έχουν εφαρμοστεί ορισμένες νέες μη χειρουργικές τεχνικές για την οριστική αντιμετώπιση των ινομυωμάτων. Σε αυτές περιλαμβάνονται ο εκλεκτικός εμβολισμός των ινομυωμάτων και η καταστροφή τους από συντονισμένη δέσμη υπερήχων κατευθυνόμενη από μαγνητικό συντονισμό. Οι μέθοδοι αυτοί είναι πειραματικές και δεν εφαρμόζονται ευρέως προς το παρών.
Ποια είναι η επίδραση των ινομυώματα στην εγκυμοσύνη;
Τα ινομυώματα μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γιαυτό απαιτείται στενή παρακολούθηση.
Υπολογίζεται ότι 10% έως 30% των γυναικών με ινομυώματα θα παρουσιάσουν επιπλοκές στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Διαβάστε περισσότερα για τα ινομυώματα στην εγκυμοσύνη
Σχετικά άρθρα: