Κύηση υψηλού κινδύνου
Τι είναι η κύηση υψηλού κινδύνου;
Μια εγκυμοσύνη ονομάζεται υψηλού κινδύνου όταν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διαφόρων επιπλοκών που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την υγεία της μητέρας, του εμβρύου ή και των δύο. Οι υψηλού κινδύνου εγκυμοσύνες απαιτούν ειδική διαχείριση για να βοηθήσουν στην εξασφάλιση της καλύτερης έκβασης για τη μητέρα και το μωρό.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για μια κύηση υψηλού κινδύνου;
Σε ορισμένες περιπτώσεις η κύηση υψηλού κινδύνου είναι αποτέλεσμα προβλημάτων υγείας που υπάρχουν πριν από την εγκυμοσύνη. Σε άλλες περιπτώσεις καταστάσεις που αναπτύσσονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μπορεί να αφορούν τόσο τη μητέρα όσο και το μωρό, μπορούν να χαρακτηρίσουν μια εγκυμοσύνη ως κύηση υψηλού κινδύνου.
Ποια προβλήματα υγείας της μητέρας καθιστούν μια κύηση υψηλού κινδύνου;
- Διαταραχές του αίματος. Εάν έχετε μια διαταραχή του αίματος, όπως η δρεπανοκυτταρική νόσος ή η θαλασσαιμία, η πρόσθετη πίεση που εγκυμονεί στο σώμα σας μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή σας. Υπάρχουν επίσης πιθανοί κίνδυνοι για το μωρό σας (τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και μετά τον τοκετό) εάν κληρονομήσει την κατάστασή σας.
- Χρόνια νεφρική νόσος. Αυτή η κατάσταση αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής, ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης και προεκλαμψίας και πρόωρου τοκετού. Η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να προκαλέσει επιπλέον επιβάρυνση στους νεφρούς σας.
- Κατάθλιψη. Η εγκυμοσύνη μητρότητα μπορεί να κάνει μια γυναίκα περισσότερο ευάλωτη σε προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως άγχος και κατάθλιψη. Η κατάθλιψη χωρίς θεραπεία αλλά και ορισμένα φάρμακα για την κατάθλιψη συνδέονται με κινδύνους για το μωρό σας.
Ωστόσο, μην κάνετε αλλαγές στο φάρμακο σας χωρίς να μιλήσετε πρώτα με το γιατρό σας. Η απότομη διακοπή τους έχει επίσης κινδύνους. - Αρτηριακή υπέρταση. Μπορείτε να έχετε κανονική εγκυμοσύνη, ακόμη και αν έχετε αρτηριακή υπέρταση. Ωστόσο, η υψηλή αρτηριακή πίεση που δεν δε ρυθμίζεται μπορεί να επηρεάσει το μωρό σας οδηγήσει σε καθυστέρηση της ανάπτυξης του μέσα στη μήτρα ή σε πρόωρο τοκετό. Άλλες επιπλοκές που σχετίζονται με την υψηλή αρτηριακή πίεση περιλαμβάνουν την προεκλαμψία και την αποκόλληση του πλακούντα, μια σοβαρή κατάσταση στην οποία ο πλακούντας διαχωρίζεται μερικώς ή πλήρως από τη μήτρα πριν γεννηθεί ένα μωρό.
- HIV ή AIDS. Εάν έχετε HIV ή AIDS, το μωρό σας μπορεί να μολυνθεί πριν από τη γέννηση, κατά τη διάρκεια του τοκετού ή όταν θηλάζετε. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μειώσει δραματικά αυτόν τον κίνδυνο.
- Αυτοάνοσες διαταραχές. Ορισμένες αυτοάνοσες διαταραχές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού, προεκλαμψίας και καθυστέρησης στην ανάπτυξη του εμβρύου. Η εγκυμοσύνη μπορεί επίσης να αυξήσει την πιθανότητα επιδείνωσης της νόσου σας.
- Μεγάλη ηλικία της μητέρας. Οι κίνδυνοι της εγκυμοσύνης είναι μεγαλύτεροι για γυναίκες μεγαλύτερες των 35 ετών στην πρώτη εγκυμοσύνη ή πολύ νεαρής ηλικίας (στην εφηβεία).
- Παχυσαρκία. Γυναίκες με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) 30 ή υψηλότερο πριν από την εγκυμοσύνη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη κύησης, διαβήτη τύπου 2 και υψηλής αρτηριακής πίεσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Όταν πρόκειται για τοκετό, είναι πιο πιθανό να χρειαστεί να γίνει πρόκληση τοκετού ή να γεννήσετε με καισαρική τομή (Διαβάστε περισσότερα για την παχυσαρκία και την εγκυμοσύνη).
- Παθήσεις του θυρεοειδή. Τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα για τη μητέρα και το μωρό σας εάν η κατάσταση δεν ελέγχεται. Τα προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν αποβολές, προεκλαμψία, χαμηλό βάρος γέννησης και πρόωρο τοκετό.
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ή τύπου 2. Εάν ο σακχαρώδης διαβήτης δεν ρυθμιστεί σωστά, αυξάνει ο κίνδυνος επιπλοκών όπως γενετικές ανωμαλίες, υψηλή αρτηριακή πίεση, πρόωρος τοκετός και μεγάλο βάρος του μωρού (μακροσωμία). Το μωρό μπορεί να αντιμετωπίσει αναπνευστικά προβλήματα, χαμηλά επίπεδα γλυκόζης και ίκτερο.
Ποιες συνήθειες της μητέρας που ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας κύησης υψηλού κινδύνου;
- Το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών αυξάνουν τους κινδύνους στην εγκυμοσύνη.
- Η έντονη κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εκθέτει το μωρό σας σε αυξημένο κίνδυνο ενδομήτριου θανάτου. Επίσης συνδέεται με την εμφάνιση σωματικών διαταραχών, νοητικής υστέρησης, προβλημάτων συμπεριφοράς και μαθησιακών δυσκολιών.
- Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο μειωμένης πρόσληψης βάρους του εμβρύου και πρόωρου τοκετού.
- Η λήψη ναρκωτικών στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα στέρησης στο νεογνό μετά τη γέννηση. Επίσης συνδέεται με γενετικές ανωμαλίες, χαμηλό βάρος γέννησης και πρόωρο τοκετό.
Είναι επίσης δυνατό να παρουσιασθούν ορισμένα προβλήματα, για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε μια φαινομενικά υγιή γυναίκα;
Θα μπορούσαν να εμφανιστούν και σε αυτά περιλαμβάνονται:
- Γενετικές ανωμαλίες. Περίπου 3 στα 100 μωρά που γεννιούνται θα έχουν κάποια γενετική ανωμαλία. Ορισμένες γενετικές ανωμαλίες μπορούν να ανιχνευθούν με τα υπερηχογραφήματα ή τις προγεννητικές εξετάσεις πριν από τη γέννηση. Εάν υπάρχει υποψία ή διάγνωση κάποιας γενετικής ανωμαλίας, η μητέρα και το έμβρυο παρακολουθείτε πιο στενά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ανάλογα με το είδος της γενετικής ανωμαλίας, μπορεί επίσης να χρειαστεί να γίνει ο τοκετός σε εξειδικευμένο κέντρο.
- Διαβήτης κύησης. Είναι ο διαβήτης που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο διαβήτης κύησης μπορεί να ελεγχθεί ακολουθώντας ένα πρόγραμμα διατροφής και ενώ μπορεί να απαιτηθεί και η χρήση ινσουλίνης. Ο αρρύθμιστος διαβήτης κύησης μπορεί να προκαλέσει καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, πολύ μεγάλα έμβρυα (μακροσωμία) ενώ αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού, εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης και προεκλαμψίας.
- Προβλήματα ανάπτυξης. Ο γυναικολόγος παρακολουθεί την ανάπτυξη του εμβρύου σε κάθε επίσκεψη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα έμβρυο δεν αναπτύσσεται όσο θα έπρεπε. Στις περιπτώσεις αυτές θα χρειαστεί στενότερη παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου συχνά σε συνεργασία με εξειδικευμένο στην εμβρυομητρική ιατρική, ενώ αυξάνει η πιθανότητα πρόωρου τοκετού και καισαρικής τομής.
- Πολύδυμες κυήσεις. Οι δίδυμες ή πολύδυμες κυήσεις απαιτούν στενότερη παρακολούθηση. Τα μωρά μπορεί να διατρέχουν κίνδυνο επιπλοκών.
- Προεκλαμψία. Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση που εμφανίζεται κατά το δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης, στην οποία αναπτύσσετε υψηλή αρτηριακή πίεση και λευκωματουρία. Η προεκλαμψία μπορεί να προκαλέσει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης του εμβρύου και να επηρεάσει την υγεία της μητέρας. Ο τοκετός είναι η μόνη θεραπεία για την προεκλαμψία, οπότε εάν αναπτυχθεί αυτή η επιπλοκή μπορεί να απαιτηθεί να γεννήσετε πρόωρα.
- Επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη. Διάφορες επιπλοκές που αναπτύσσονται κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να δημιουργήσουν κινδύνους. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν μια ανώμαλη θέση πλακούντα και ευαισθητοποίηση rhesus (Rh) - μια δυνητικά σοβαρή κατάσταση που μπορεί να συμβεί όταν η ομάδα του αίματος σας είναι Rh αρνητική και η ομάδα αίματος του μωρού σας είναι Rh θετικό.
Πως επηρεάζει το μαιευτικό ιστορικό τον κίνδυνο εμφάνισης μιας κύησης υψηλού κινδύνου;
Ιστορικό υπέρτασης που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη, όπως η προεκλαμψία, σε προηγούμενη κύηση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτής της διαταραχής και σε επόμενη εγκυμοσύνης. Ιστορικό πρόωρου τοκετού σε προηγούμενη εγκυμοσύνη αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και σε επόμενη εγκυμοσύνη σας. Συζητήστε με τον γιατρό σας σχετικά με το πλήρες μαιευτικό ιστορικό σας.
Τι μπορώ να κάνω για έχω μια υγιή εγκυμοσύνη;
Αν γνωρίζετε εκ των προτέρων ότι θα έχετε εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου είτε απλά θέλετε να κάνετε ότι μπορείτε για να αποτρέψετε μια εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου:
- Προγραμματίστε ένα ραντεβού πριν από τη σύλληψη. Εάν σκέφτεστε να μείνετε έγκυος, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Αυτός ή αυτή μπορεί να σας συμβουλεύσει να αρχίσετε να παίρνετε μια καθημερινή συμπληρώματα διατροφής με φυλλικό οξύ και να αποκτήσετε ένα υγιές βάρος πριν μείνετε έγκυος. Εάν έχετε κάποια πάθηση, η θεραπεία σας μπορεί να προσαρμοστεί κατά την προετοιμασία της εγκυμοσύνης. Επίσης μπορεί να γίνει συζήτηση για τον κίνδυνο που διατρέχετε να αποκτήσετε μωρό με κάποια γενετική ανωμαλία.
- Κατά την κύηση φροντίστε να έχετε επαρκή παρακολούθηση και να ακολουθείτε τις οδηγίες που σας δίνονται. Οι προγεννητικές επισκέψεις μπορούν να βοηθήσουν τον μαιευτήρα να παρακολουθεί την υγεία σας και την υγεία του μωρού σας. Μπορεί να παραπεμφθείτε σε ειδικό σε θέματα εμβρυομητρικής ιατρικής, γενετικής, παιδιατρικής ή άλλων ειδικοτήτων.
- Αποφύγετε επικίνδυνες ουσίες. Εάν καπνίζετε, θα πρέπει να διακόψετε το κάπνισμα. Το αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών είναι επιβλαβή για την εγκυμοσύνη. Επίσης θα πρέπει να συζητήσετε με το γυναικολόγο για τυχόν φάρμακα ή συμπληρώματα που παίρνετε.
Θα χρειαστεί να γίνουν ειδικές εξετάσεις;
Ανάλογα με τις περιστάσεις, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει:
- Υπερηχογράφημα εμβρύου από ειδικό εμβρυομητρικής ιατρικής.
- Μη επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο(cfDNA). Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το DNA από τη μητέρα και το έμβρυο εξάγεται από ένα δείγμα αίματος της μητέρας και το εμβρυϊκό DNA εξετάζεται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει αυξημένη πιθανότητα συγκεκριμένων χρωμοσωμάτικων ανωμαλιών.
- Επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο. Μπορεί να συστηθεί διενέργεια αμνιοπαρακέντησης ή βιοψίας χοριακών λαχνών (CVS). Κατά τη διάρκεια της αμνιοπαρακέντησης, λαμβάνεται ένα δείγμα του υγρού που περιβάλλει και προστατεύει ένα μωρό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (αμνιακό υγρό). Η αμνιοπαρακέντηση γίνεται μετά τις 15 εβδομάδες της εγκυμοσύνης και μπορεί να εντοπίσει ορισμένες γενετικές ανωμαλίες. Κατά τη διάρκεια της βιοψίας χοριακών λαχνών, ένα δείγμα κυττάρων αφαιρείται από τον πλακούντα. Η βιοψία τροφοβλάστης γίνεται μεταξύ 11 και 14 εβδομάδων της εγκυμοσύνης και όπως η αμνιοπαρακέντηση μπορεί να εντοπίσει ορισμένες γενετικές ανωμαλίες.
- Μέτρηση του μήκους τραχήλου της μήτρας. Ο γυναικολόγος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα υπερηχογράφημα για να μετρήσει το μήκος του τραχήλου σας σε προγεννητικά ραντεβού για να προσδιορίσει εάν διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού.
- Εργαστηριακές εξετάσεις. Ο γυναικολόγος συστήσει έλεγχο των ούρων σας για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και θα σας συστήσει να υποβληθείτε σε εξετάσεις για μολυσματικές ασθένειες όπως ο HIV και η σύφιλη.
- Βιοφυσικό προφίλ. Αυτός ο προγεννητικός υπέρηχος χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της καλής κατάστασης ενός μωρού. Μπορεί να περιλαμβάνει μόνο ένα υπερηχογράφημα ή, ανάλογα με τα αποτελέσματα και την παρακολούθηση του καρδιακού ρυθμού του εμβρύου με καρδιοτοκογράφημα (δοκιμή nonstress).
Ορισμένες προγεννητικές διαγνωστικές εξετάσεις, όπως αμνιοπαρακέντηση και η βιοψία χοριακών λαχνών ενέχουν μικρό κίνδυνο απώλειας της εγκυμοσύνης.
Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω για την εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου;
Συζητήστε με το γυναικολόγο σας σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης τυχόν ιατρικών παθήσεων που αντιμετωπίζετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πώς η υγεία σας μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας εάν έχετε:
- Κολπική αιμορραγία ή υδαρή κολπική έκκριση
- Σοβαρούς πονοκεφάλους
- Πόνος ή κράμπες στην κάτω κοιλιακή χώρα
- Μειωμένη εμβρυϊκή δραστηριότητα
- Πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση
- Αλλαγές στην όραση, συμπεριλαμβανομένης της θαμπής όρασης
- Ξαφνικό ή σοβαρό πρήξιμο στο πρόσωπο, τα χέρια ή τα δάχτυλα
- Πυρετό ή ρίγη
- Εμετούς ή επίμονη ναυτία
- Ζάλη
- Σκέψεις να βλάψετε τον εαυτό σας ή το μωρό σας
Πως επηρεάζει μια κύηση υψηλού κινδύνου τον τοκετό;
Ο τοκετός σε μια κύηση υψηλού κινδύνου θα πρέπει να γίνει σε οργανωμένο μαιευτήριο, που διαθέτει μονάδα εντατικής θεραπείας για τη μητέρα και το νεογνό.
Σε μια εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να γεννήσετε πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού σας, ακόμη και πρόωρα. Είναι πιθανό να χρειαστεί να υποβληθείτε σε πρόκληση τοκετού. Επίσης μια κύηση υψηλού κινδύνου παρουσιάζει αυξημένες πιθανότητες να απαιτηθεί ο τοκετός να πραγματοποιηθεί με καισαρική τομή.
Θα είναι εντάξει το μωρό σε μια κύηση υψηλού κινδύνου;
Εάν έχετε εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου, μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες σας θα είναι πιθανώς εάν θα προκληθεί βλάβη στο μωρό σας.
Ωστόσο, με καλή προγεννητική φροντίδα είναι δυνατόν να έχουμε ένα υγιές μωρό.
Ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, καθώς και τα φάρμακα που συνήθως συνταγογραφούνται για τη διαχείρισή τους, ενδεχομένως να εκθέτουν σε κίνδυνο την υγεία του μωρού σας. Αλλά η διακοπή των φαρμάκων που παίρνετε για μια πάθηση μπορεί επίσης να είναι πολύ επικίνδυνη.
Μπορεί να σας ζητηθεί να αλλάξετε κάποια από τα φάρμακα που παίρνετε για κάποιο πρόβλημα υγείας, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, με άλλα φάρμακα που είναι ασφαλέστερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου πρόκλησης προβλημάτων στο μωρό.
Σημείωση: Μην σταματήσετε να παίρνετε φάρμακα που λαμβάνατε χωρίς να συμβουλευτείτε πρώτα τον ιατρό σας.
Εάν το μωρό σας γεννηθεί νωρίς, μπορεί να έχει δυσκολία στην αναπνοή ή στη σίτιση ή να αναπτύξει λοιμώξεις ή άλλες επιπλοκές. Εάν συμβεί αυτό, θα χρειαστεί επιπλέον φροντίδα και υποστήριξη, που σημαίνει ότι μπορεί να παραμείνει στο νοσοκομείο για αρκετό διάστημα, πιθανώς σε μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών.
Σχετικά θέματα:
