Δυσμηνόρροια
Τι είναι δυσμηνόρροια;
Ο πόνος που σχετίζεται με την περίοδο, ονομάζεται δυσμηνόρροια.
Πόσο συχνή είναι η δυσμηνόρροια;
Η δυσμηνόρροια είναι η πιο συχνά αναφερόμενη διαταραχή που σχετίζεται με την έμμηνο ρύση. Περισσότερες από τις μισές γυναίκες με έμμηνο ρύση, θα αναφέρουν κάποιο πόνο για 1-2 ημέρες κάθε μήνα.
Ποιοι είναι οι τύποι της δυσμηνόρροιας;
Υπάρχουν δυο τύποι δυσμηνόρροιας, η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια.
Τι είναι η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια;
Είναι η δυσμηνόρροια που οφείλεται στους φυσιολογικούς σπασμούς της μήτρας κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως. Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια συνήθως βελτιώνεται με την πάροδο των χρόνων ή μετά από εγκυμοσύνη.
Τι προκαλεί την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια;
Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια συνήθως προκαλείται από την έκκριση ουσιών που ονομάζονται προσταγλανδίνες. Οι προσταγλανδίνες παράγονται από το ενδομήτριο και προκαλούν σπασμούς στη μήτρα κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως. Οι σπασμοί έχουν σαν αποτέλεσμα την πρόκληση ισχαιμίας του τοιχώματος της μήτρας, με επακόλουθο την εμφάνιση πόνου.
Πότε εμφανίζεται ο πόνος που σχετίζεται με την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια;
Ο πόνος συνήθως παρουσιάζεται πριν το ξεκίνημα της έμμηνου ρύσεως καθώς τα επίπεδα των προσταγλανδινών αυξάνουν στο ενδομήτριο. Τα επίπεδα των προσταγλανδινών είναι υψηλά κατά την πρώτη ημέρα της έμμηνου ρύσεως. Καθώς η έμμηνος ρύση συνεχίζεται και το ενδομήτριο νεκρώνεται και αποπίπτει, τα επίπεδα των προσταγλανδινών μειώνονται. Ο πόνος επίσης ελαττώνεται καθώς μειώνονται τα επίπεδα των προσταγλανδινών.
Σε ποια ηλικία ξεκινάει η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια;
Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια συνήθως ξεκινάει με την έναρξη της περιόδου.
Σε πολλές γυναίκες με πρωτοπαθή δυσμηνόρροια, η ένταση του πόνου μειώνεται με την πάροδο των χρόνων.
Επίσης αυτός ο τύπος δυσμηνόρροιας συχνά βελτιώνεται μετά από τοκετό.
Τι είναι η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια;
Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια προκαλείται από κάποια ανωμαλία του αναπαραγωγικού συστήματος. Μπορεί να εμφανιστεί αργότερα στη ζωή της γυναίκας. Επιπλέον ο πόνος τείνει να γίνει χειρότερος, με την πάροδο των χρόνων.
Πότε εμφανίζεται ο πόνος που σχετίζεται με τη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως;
Ο πόνος της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας τείνει να διαρκεί περισσότερο από τις κράμπες της έμμηνου ρύσεως. Μπορεί να εκδηλωθεί πριν από την εμφάνιση της έμμηνου ρύσεως. Μπορεί να επιδεινώνεται καθώς η έμμηνος ρύση συνεχίζεται και μπορεί να συνεχίζεται και μετά το τέλος της έμμηνου ρύσεως.
Ποιες καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν δευτεροπαθή δυσμηνόρροια;
Μερικές από τις καταστάσεις που προκαλούν δευτεροπαθή δυσμηνόρροια είναι οι ακόλουθες:
- Ενδομητρίωση. Είναι μια κατάσταση όπου ιστός από το ενδομήτριο αναπτύσσεται σε θέσεις έξω από τη μήτρας, όπως στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, πίσω από τη μήτρα ή στην ουροδόχο κύστη. Όπως το ενδομήτριο έτσι και ο ενδομητριωσικός ιστός νεκρώνεται και αιμορραγεί σε απάντηση στα ορμονικά ερεθίσματα. Η αιμορραγία αυτή μπορεί να προκαλεί πόνο, ιδιαίτερα στη φάση γύρω από την έμμηνο ρύση. Η ενδομητρίωση μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη συμφύσεων, οι οποίες καθηλώνουν διάφορα όργανα μεταξύ τους και αυτό μπορεί να έχει σαν συνέπεια την πρόκληση πόνου.
- Αδενομύωση. Ιστός που φυσιολογικά υπάρχει στο ενδομήτριο, αρχίζει να αναπτύσσεται μέσα στο τοίχωμα της μήτρας.
- Ινομυώματα. Είναι όγκοι που αναπτύσσονται μέσα ή έξω από το τοίχωμα της μήτρας. Τα ινομυώματα που εντοπίζονται μέσα στο τοίχωμα της μήτρας μπορούν να προκαλέσουν πόνο.
Ποιες εξετάσεις γίνονται για τη διερεύνηση των αιτίων της δυσμηνόρροιας;
Αν έχετε δυσμηνόρροια, ο γυναικολόγος θα συζητήσει για το ιατρικό σας ιστορικό, τα συμπτώματα που έχετε και τον κύκλο σας.
Επίσης θα γίνει γυναικολογική εξέταση και υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις στα πλαίσια της διερεύνησης της δυσμηνόρροιας και ιδίως της δευτεροπαθούς μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια λαπαροσκόπησης, για να εξεταστούν τα όργανα της πυέλου.
Πως αντιμετωπίζεται η δυσμηνόρροια;
Ο γυναικολόγος σας μπορεί να σας προτείνει να λάβετε θεραπεία για να διαπιστωθεί αν ο πόνος υποχωρεί. Αναλγητικά και ορμονικές θεραπείες, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, μπορεί να συνταγογραφηθούν.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως άσκηση, επαρκής ύπνος και τεχνικές χαλάρωσης μπορεί να βοηθήσουν.
Αν ο πόνος δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία, η αντιμετώπιση θα εστιαστεί στην ανεύρεση και απομάκρυνση του αιτίου που προκαλεί τον πόνο. Μπορεί να απαιτηθεί στις περιπτώσεις αυτές χειρουργική επέμβαση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί συνδυασμένη θεραπεία.
Τι παυσίπονα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πόνου;
Ορισμένα παυσίπονα, τα οποία καλούνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και δρουν μειώνοντας την ποσότητα των προσταγλανδινών, που παράγονται από το σώμα, μειώνοντας τις επιδράσεις τους. Η δράση τους καθιστά τους πόνους της περιόδου λιγότερο έντονους.
Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη δρουν καλύτερα, αν η λήψη τους γίνει νωρίς, με τα πρώρα σημάδια της έναρξης του πόνου της περιόδου. Συνήθως απαιτείται να λαμβάνονται για 1-2 ημέρες. Γυναίκες με διαταραχές της πήξης, άσθμα, αλλεργία στην ασπιρίνη, παθήσεις του ήπατος, προβλήματα από το στομάχι ή έλκος δε θα πρέπει να λαμβάνουν μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.
Ποια αντισυλληπτικά βοηθούν στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας;
Τα αντισυλληπτικά χάπια και ο αντισυλληπτικός κολπικός δακτύλιος μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας. Αντισυλληπτικά που περιέχουν μόνο προγεστίνη (mini pill, εμφυτεύματα, ενέσιμα), είναι επίσης αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας. Το ορμονικό ενδομήτριο αντισυλληπτικό σπείραμα (σπιράλ) μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας.
Τι είδη φαρμακευτικής αγωγής μπορούν αν χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας που προκαλείται από την ενδομητρίωση;
Αν τα συμπτώματα σας ή μια λαπαροσκόπηση ενοχοποιούν την παρουσία ενδομητρίωσης ως αίτιο της δυσμηνόρροιας, τα αντισυλληπτικά δισκία, τα αντισυλληπτικά που περιέχουν μόνο προγεστερόνη και το ορμονικό σπιράλ, μπορούν αν δοκιμασθούν.
Οι αναστολείς της εκλυτικής ορμόνης των γοναδοτροπίνων είναι άλλος τύπος αγωγής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση του πόνου. Τα φάρμακα αυτά προκαλούν φαρμακευτική εμμηνόπαυση, έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες (απώλεια οστικής πυκνότητας, εξάψεις, ξηρότητα του κόλπου) και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Δε συνίσταται η χρήση τους σε έφηβες, εκτός από τις περιπτώσεις που οι υπόλοιπες θεραπείες έχουν αποτύχει.
Τι εναλλακτικές θεραπείες υπάρχουν για την αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας;
Ορισμένες εναλλακτικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου. Η χορήγηση βιταμίνης Β1 η συμπληρωμάτων μαγνησίου, μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες που να υποδεικνύουν ότι πρόκειται για αποτελεσματική θεραπεία έναντι της δυσμηνόρροιας. Ο βελονισμός ίσως να είναι χρήσιμος στην ανακούφιση του πόνου της δυσμηνόρροιας.
Πότε απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση της δυσμηνόρροιας;
Αν οι υπόλοιπες θεραπευτικές επιλογές δεν είναι αποτελεσματικές, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική θεραπεία. Το είδος της επέμβασης εξαρτάται από το αίτιο που προκαλεί τη δυσμηνόρροια.
Αν η αιτία του πόνου είναι η παρουσία ινομυωμάτων, μπορεί να αντιμετωπισθεί με ινομυοματεκτομή.
Επίσης η ενδομητριωσικές εστίες μπορούν αν αφαιρεθούν με χειρουργική επέμβαση. Η ενδομητρίωση μπορεί να υποτροπιάσει, αλλά η επέμβαση προκαλεί ύφεση του πόνου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η λήψη ορμονικής αντισύλληψης ή άλλης αγωγής μετά την επέμβαση, μπορεί να μειώσει την πιθανότητα υποτροπής.
Σχετικά άρθρα:
