Πυκνοί μαστοί
Τι είναι οι πυκνοί μαστοί;
Η πυκνότητα του μαστού βασίζεται στην αξιολόγηση της σύνθεσης του μαστού, όπως αυτή απεικονίζεται στη μαστογραφία, η οποία ποικίλλει ευρέως μεταξύ των γυναικών.
Φυσιολογικά όλοι οι μαστοί αποτελούνται από ένα μίγμα από μαστικό αδενικό ιστό και λίπος. Η αναλογία αυτών των δύο καθορίζει την πυκνότητα ή αραιότητα τους στη μαστογραφία. Ο μαζικός αδένα μεταβάλλεται σταδιακά σε λίπος, καθώς η γυναίκα μεγαλώνει με μια επιτάχυνση της διαδικασίας αυτής κατά την εμμηνόπαυση.
Ο λιπώδης ιστός είναι ακτινολογικά διαυγής και εμφανίζεται σκοτεινός σε μια μαστογραφία. Αντίθετα, το επιθήλιο και το στρώμα του μαζικού αδένα είναι ακτινολογικά πυκνά και εμφανίζονται φωτεινά σε μια μαστογραφία.
Πως ταξινομούνται οι μαστοί ανάλογα με την πυκνότητα τους;
Η ACR δημοσίευσε τους ορισμούς BI-RADS® ειδικά για την πυκνότητα του μαστού. Για τους μαστούς που είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου λιπώδεις ή έχουν μόνο διάσπαρτες περιοχές ινοαδενικής πυκνότητας (BI-RADS® κατηγορίες Α και Β, αντίστοιχα), η μαστογραφία παραμένει εξαιρετικά ευαίσθητη για τον εντοπισμό ύποπτων περιοχών. Οι ετερογενείς περιοχές πυκνότητας ή ακραίας πυκνότητας σε όλο το στήθος (BI-RADS® κατηγορίες C και D, αντίστοιχα) μειώνουν την ευαισθησία της τυπικής μαστογραφίας. Μια αναδρομική ανάλυση άνω των 1,5 εκατομμυρίων μαστογραφιών έδειξε ότι το 43% των γυναικών ηλικίας 40 έως 74 ετών είχαν μαστογραφικά πυκνούς μαστούς, που ορίζονται είτε ως ετερογενώς πυκνοί είτε εξαιρετικά πυκνοί.
Τι σημαίνει η παρουσία πυκνών μαστών;
Η αυξημένη πυκνότητα του μαστού μπορεί να καλύπτει τις βλάβες του μαστού κατά τη διάρκεια της μαστογραφίας, δηλαδή να μη γίνονται εύκολα αντιληπτές, μειώνοντας τη διαγνωστική ικανότητα της εξέτασης και αυξάνοντας την πιθανότητα σφάλματος.
Επίσης αυξάνει τον κίνδυνο μιας γυναίκας για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Αναδρομικές μελέτες δείχνουν ότι η μεγαλύτερη πυκνότητα σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο, που κυμαίνεται από τριπλάσια έως εξαπλάσια αύξηση. Ωστόσο, αυτή η αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού μπορεί να μην μεταφράζεται σε αυξημένο κίνδυνο θανάτου που σχετίζεται με καρκίνο του μαστού. Ανάλυση περισσότερων από 9000 γυναικών από την US Breast Cancer Surveillance Consortium έδειξε ότι η υψηλή πυκνότητα του μαστού δεν σχετίζεται με τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού ή θανάτου από όλες τις αιτίες.
Ποιοι παράγοντες σχετίζονται με αυξημένη πυκνότητα καρκίνου του μαστού;
Πολλαπλές μελέτες έχουν αξιολογήσει τους παράγοντες που επηρεάζουν την πυκνότητα του μαστού και τους μηχανισμούς που συνδέουν αυτό το χαρακτηριστικό με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Η πυκνότητα θεωρείται ότι σχετίζεται κυρίως με την έκθεση σε ορμόνες και με την κληρονομικότητα.
Η αυξημένη έκθεση σε ενδογενείς και εξωγενείς ορμόνες φαίνεται επίσης να αυξάνει την πυκνότητα του μαστού. Με την πρόοδο της ηλικίας και ιδίως μετά από την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα των ορμονών μειώνονται και οι μαστοί αποκτούν περισσότερο λιπώδη σύσταση. Οι γυναίκες επίσης τείνουν επίσης να αυξάνουν το βάρος καθώς μεγαλώνουν και αυτή η αύξηση του Δείκτη Μάζας Σώματος σχετίζεται με μείωση στην πυκνότητα του μαστού. Η έκθεση σε ενδογενείς ορμόνες που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και το θηλασμό μπορεί επίσης να επηρεάσει την πυκνότητα του μαστού, αν και τα δεδομένα είναι αλληλοσυγκρουόμενα σχετικά με την ακριβή σχέση μεταξύ αυτών των παραγόντων και της πυκνότητας των μαστών. Η έκθεση σε εξωγενείς ορμόνες όπως για παράδειγμα η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αυξάνει την πυκνότητα των μαστών. Επιπλέον, τα υψηλότερα επίπεδα ορμονών που υπάρχουν συχνά σε γυναίκες με πυκνό στήθος θα μπορούσαν να είναι ένας παράγοντας στον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Ποια είναι η επίδραση του τρόπου ζωής στην πυκνότητα του μαστού;
Όσον αφορά τους περισσότερους παράγοντες του τρόπου ζωής και τη σύνδεση τους με τον τρόπο ζωής, οι μέχρι σήμερα μελέτες έχουν δείξει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, ενώ ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ θα μπορούσε να αυξήσει την πυκνότητα του μαστού, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ της πρόσληψης αλκοόλ και της πυκνότητας του μαστού. Υπάρχει επίσης αβεβαιότητα σχετικά με την ακριβή επίδραση της διατροφής και της άσκησης στην πυκνότητα του μαστού. Τα δεδομένα από την τυχαιοποιημένη ιταλική μελέτη DAMA δείχνουν ότι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα και οι φυτικές δίαιτες με χαμηλά κορεσμένα λίπη και χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη μπορεί να μειώσουν την πυκνότητα του μαστού σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Άλλες μελέτες υποδηλώνουν ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα ή να μην επηρεάζει καθόλου την πυκνότητα. Μια πρόσφατη μελέτη 751 γυναικών προεμμηνοπαυσιακών γυναικών χωρίς καρκίνο δεν έδειξε συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης καφεΐνης και της μαστογραφικής πυκνότητας μαστού.
Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προσαρμογές στον τρόπο ζωής που θα πρέπει να προτείνονται στις γυναίκες για τη μείωση της πυκνότητας του μαστού της. Θα πρέπει να διαβεβαιωθεί ότι η πυκνότητα του μαστού της πιθανότατα σχετίζεται με την κληρονομικότητα, την ηλικία της και πιθανότατα θα μειωθεί καθώς μεγαλώνει και πλησιάζει στην εμμηνόπαυση.
Τι θα πρέπει να κάνω αν η μαστογραφία μου δείχνει πυκνούς μαστούς;
Δε μπορείτε να κάνετε κάτι για να το αλλάξετε. Πιθανώς η πυκνότητα των μαστών να μειωθεί όσο μεγαλώνετε και κυρίως όταν φτάσετε στην εμμηνόπαυση.
Κάθε γυναίκα με πυκνούς μαστούς θα πρέπει να γνωρίζει ότι έχει αυξημένο κίνδυνο και διαγνωστικά δύσκολους μαστούς. Για να μειωθεί ο κίνδυνος θα πρέπει κάθε γυναίκα με πυκνούς μαστούς να είναι συνεπής στον ετήσιο έλεγχο που θα πρέπει να περιλαμβάνει ψηφιακή μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών υψηλής ευκρίνειας και κλινική εξέταση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να απαιτηθεί και περαιτέρω έλεγχος με τομοσύνθεση ή μαγνητική μαστογραφία.
Σχετικά θέματα:
