Κατάθλιψη και εγκυμοσύνη

Κατάθλιψη και εγκυμοσύνη

H εγκυμοσύνη αποτελεί μια ευτυχισμένη περίοδος της ζωής για τις περισσότερες γυναίκες, όχι όμως για όλες καθώς σημαντικός αριθμός εγκύων θα αντιμετωπίσει κατάθλιψη.

Τι είναι η κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη είναι μια κοινή αλλά σοβαρή ασθένεια. Είναι κάτι περισσότερο από απλά να αισθάνεται κάποιος λυπημένος ή αναστατωμένος για λίγο ή να αισθάνεται θλίψη μετά από μια απώλεια. Η κατάθλιψη αλλάζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και τη σωματική υγεία. Μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που σχετίζετε κάποιος με την οικογένειά, τους φίλους και τους συναδέλφους του. Μπορεί να συμβεί σε διαφορετικούς χρόνους ζωής ή σε διαφορετικές καταστάσεις. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως μέρος άλλων διαταραχών.

Τι προκαλεί κατάθλιψη;
Δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα τι προκαλεί κατάθλιψη. Η κατάθλιψη αποτελεί μια διαταραχή του εγκεφάλου στην οποία τα μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν τη διάθεση, τον ύπνο και τη σκέψη δεν λειτουργούν σωστά. Η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από μια ανισορροπία ορισμένων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο.

Πόσο συχνή είναι η κατάθλιψη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Οι έγκυες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, λόγω του αυξημένου στρες, των αλλαγών στο σώμα και των ορμονικών μεταβολών που συμβαίνουν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Οι εκτιμήσεις για τη συχνότητα της εμφάνισης κατάθλιψης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ποικίλουν. Μια ανάλυση του 2016 δείχνει ότι κυμαίνεται από 7% μέχρι και 20%. Η πραγματική συχνότητα μπορεί να είναι και μεγαλύτερη δεδομένου ότι γυναίκες με κατάθλιψη συχνά αρνούνται να αναζητήσουν βοήθεια.

 

Ποια είναι τα σημεία και συμπτώματα της κατάθλιψης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Είναι φυσιολογικό για μια γυναίκα να εμφανίζει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ένα συνδυασμό συναισθημάτων που συνδέονται με την ίδια την εγκυμοσύνη.

Ενώ ένα άτομο με κατάθλιψη μπορεί να αισθάνεται λυπημένο. Η θλίψη είναι μόνο ένα από τα πολλά συμπτώματα κατάθλιψης.

Ορισμένα άλλα σημεία περιλαμβάνουν:

  • Νέα ή επιδεινούμενα συναισθήματα απαξίωσης ή απελπισίας
  • Εμμένουσα μελαγχολία και θλίψη όλη την ημέρα, και για συνεχόμενες ημέρες
  • Μη ικανοποίηση από δραστηριότητες που κάποτε ήταν διασκεδαστικές ή νόημα
  • Απόσυρση από τους φίλους, την οικογένεια, το σχολείο, την εργασία ή τα χόμπι
  • Νέα συμπτώματα σωματικής υγείας, όπως πονοκέφαλος ή πόνοι στο στομάχι
  • Δυσκολία στη συγκέντρωση
  • Ενοχές που αισθάνεται ενθουσιασμένη για την εγκυμοσύνη ή τη σύνδεση με το μωρό μετά τον τοκετό
  • Αισθήματα απομόνωσης και χαμηλή αυτοεκτίμηση
  • Δυσκολία στον ύπνο ή υπερβολική υπνηλία
  • Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, όπως η κατανάλωση περισσότερο ή λιγότερο από το συνηθισμένο
  • Σκέψεις για θάνατο ή αυτοκτονία
  • Συχνό κλάμα
  • Ανεξήγητο θυμό
  • Άγχος για τις σχέσεις
  • Δυσκολία να ακολουθήσει τις συστάσεις προγεννητικής φροντίδας λόγω αισθημάτων ανικανότητας ή απελπισίας

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Κάθε γυναίκα μπορεί να εκδηλώσει κατάθλιψη στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης. Ορισμένες όμως γυναίκες παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Σε μια ανασκόπηση του 2017 οι ερευνητές εντόπισαν τους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου:

  • Προηγούμενο ιστορικό κατάθλιψης (ατομικό ή οικογενειακό)
  • Μικρή ή καθόλου άσκηση
  • Έγκυες χωρίς σύντροφο
  • Ιστορικό κακοποίησης ή τραύματος
  • Κακοποίηση από σύντροφο
  • Κάπνισμα
  • Χρήση ορισμένων ουσιών και φαρμάκων (όπως τα οπιοειδή)
  • Διαταραχές ύπνου
  • Προβλήματα του ανοσοποιητικού συστήματος
  • Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη
  • Άνεργες

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη;

Πολλές γυναίκες που εκδηλώνουν κατάθλιψη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα έχουν μια υγιή εγκυμοσύνη. Η κατάθλιψη δεν σημαίνει ότι το μωρό θα εμφανίσει προβλήματα υγείας. 

Ωστόσο, η κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για:

  • Επιλόχεια κατάθλιψη 
  • Κατάθλιψη στον πατέρα του μωρού
  • Πρόωρο τοκετό
  • Χαμηλό βάρος γέννησης
  • Προβλήματα συμπεριφοράς ή μια δύσκολη ιδιοσυγκρασία στο μωρό
  • Αλλαγές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού

Η κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί επιπλέον να έχει επιπτώσεις στην υγεία, στις προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις της εγκύου. 

Ποια είναι η θεραπεία της κατάθλιψης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Πολλές γυναίκες θα χρειαστεί να δοκιμάσουν διάφορες θεραπείες ή συνδυασμό θεραπειών για να βελτιωθούν τα συμπτώματα κατάθλιψης.

Ορισμένες θεραπευτικές επιλογές που μπορεί να λειτουργούν περιλαμβάνουν:

  • Αντικαταθλιπτικά
  • Ψυχοθεραπεία για να βοηθήσει την έγκυο γυναίκα να μιλήσει μέσα από συναισθήματα, να προσδιορίσει τις δεξιότητες αντιμετώπισης και να πάρει υποστήριξη για τις προκλήσεις της εγκυμοσύνης
  • Υποστήριξη από τους φίλους και την οικογένεια
  • Οικογενειακή συμβουλευτική για να βοηθήσει τους μέλλοντες γονείς να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους και να διαχειριστούν τις προκλήσεις της γονικής μέριμνας
  • Αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η άσκηση, διακοπή χρήσης ουσιών κ.α.
  • Ομάδες υποστήριξης
  • Θεραπεία για οποιαδήποτε υποκείμενη πάθηση


Είναι ασφαλή τα αντικαταθλιπτικά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Ορισμένες μελέτες συνδέουν τη χρήση αντικαταθλιπτικών στη διάρκεια της εγκυμοσύνης με αυξημένο κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών. Ορισμένες μελέτες έχουν επίσης διαπιστώσει αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης.

Ωστόσο, πολλές μελέτες δεν ελέγχουν άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν αυτά τα αποτελέσματα, όπως η χειρότερη υγεία σε γυναίκες με κατάθλιψη ή οι επιπτώσεις της ίδιας της κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη. Επιπλέον, ορισμένες από τις έρευνες είναι αντιφατικές και ασαφείς. Επίσης διαπιστώνονται διαφορετικές ανεπιθύμητες ενέργειες των αντικαταθλιπτικών μεταξύ των μελετών.

Οι κίνδυνοι κατάθλιψης μπορεί να αντισταθμίσουν τους ενδεχόμενους κινδύνους των αντικαταθλιπτικών. Έρευνες διαπίστωσαν ότι 60-70% των γυναικών που σταματούν να χρησιμοποιούν αντικαταθλιπτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εμφανίζουν επιστροφή των συμπτωμάτων κατάθλιψης.

Το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων συμβουλεύει ότι ο κίνδυνος παρενεργειών από τα αντικαταθλιπτικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι χαμηλός. Ο κίνδυνος, προσθέτουν, είναι υψηλότερος σε πολύ πρώιμη εγκυμοσύνη, μεταξύ της 3ης και 8ης εβδομάδας.

Τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι η μόνη θεραπεία για την κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ψυχοθεραπεία, αλλαγές στον τρόπο ζωής, υποστήριξη από τους φίλους και την οικογένεια, και μερικές φορές συμβουλές για οικογενειακές ή ζευγάρια είναι επίσης καλές επιλογές. Οι περισσότερες γυναίκες θα χρησιμοποιήσουν έναν συνδυασμό θεραπειών.

Ορισμένες έγκυες γυναίκες προτιμούν να δοκιμάσουν άλλες θεραπείες πριν επιλέξουν αντικαταθλιπτικά. Αυτή η στρατηγική μπορεί να λειτουργήσει για μερικές εγκύους, αλλά όχι για άλλες.

Πότε θα πρέπει να αναζητήσω ιατρική βοήθεια;
Κάθε έγκυος και υποψιάζεται ότι έχει κατάθλιψη θα πρέπει να δει το γιατρό του το συντομότερο δυνατόν. Οι περισσότεροι μαιευτήρες και μαίες έχουν βασική εκπαίδευση στην ανίχνευση της κατάθλιψης σε έγκυες γυναίκες.

Μπορούν επίσης να βοηθήσουν ένα άτομο να αποφασίσει για τις σωστές θεραπείες και να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις που έχουν σχετικά με πιθανούς κινδύνους για το μωρό.

Για να επιτευχθεί μια ποιοτική, ολοκληρωμένη θεραπεία, οι περισσότεροι έγκυες χρειάζονται πρόσθετη υποστήριξη από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Ένας ψυχίατρος μπορεί να σας βοηθήσει να αποφασίσετε για το σωστό φάρμακο, να αξιολογήσετε τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών και να αλλάξετε τα φάρμακα εάν είναι απαραίτητο. Ένας ψυχολόγος ή κλινικός κοινωνικός λειτουργός μπορεί επίσης να προσφέρει θεραπεία και μπορεί να συστήσει τρόπους ζωής ή άλλες αλλαγές για τη βελτίωση των συμπτωμάτων.

 

Πρόληψη αυτοκτονίας
Αν θεωρείται ότι κάποιος βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο να αυτοτραυματιστεί, να αποπειραθεί να αυτοκτονήσει ή να κάνει κακό σε άλλο άτομο:

  • Καλέστε άμεσα για βοήθεια (112, 166, 100)
  • Παραμείνετε μαζί του μέχρι να φτάσει βοήθεια
  • Απομακρύνετε όπλα, φάρμακα ή άλλα δυνητικά επιβλαβή αντικείμενα
  • Ακούστε ότι σας λέει χωρίς διαφωνίες ή κριτική.
  • Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε έχει σκέψεις αυτοκτονίας, μπορείτε να αναζητήσετε βοήθεια σε μια τηλεφωνική γραμμή πρόληψης. Η 24ωρή γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία είναι διαθέσιμη στο 1018 (με αστική χρέωση).

 


Σχετικά θέματα: