Είναι ασφαλής η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια των προσπαθειών για σύλληψη;

Είναι αποδεδειγμένο ότι η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για το έμβρυο. Αλλά λιγότερο γνωστοί είναι οι κίνδυνοι της κατανάλωσης αλκοόλ πριν την εγκυμοσύνη ενώ προσπαθείτε να συλλάβετε.

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) αναφέρει ότι τρεις στις τέσσερις γυναίκες καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά ενώ προσπαθούν να μείνουν έγκυες.

Ποια είναι η επίδραση της κατανάλωσης αλκοόλ στην πρώιμη (αρχόμενη) εγκυμοσύνη;

Τι θα γινόταν αν είχε καταναλωθεί αλκοόλ πριν καταλάβετε ότι είστε έγκυος; Θυμηθείτε ότι μόλις λάβετε ένα θετικό αποτέλεσμα του τεστ εγκυμοσύνης, θεωρείστε ήδη έγκυος (τουλάχιστον) τεσσάρων εβδομάδων. Το έμβρυο, το οποίο ελπίζουμε να εξελιχθεί σε ένα υγιές μωρό, υπάρχει ήδη εδώ και δύο ή περισσότερες εβδομάδες.

Εάν ήπιατε αλκοόλ κατά τη διάρκεια της σύλληψης ή προσπαθείτε επί του παρόντος να συλλάβετε και δεν έχετε σταματήσει ακόμη να πίνετε, μπορεί να έχετε τις ακόλουθες ερωτήσεις:

Μπορεί το ποτό κατά την προσπάθεια σύλληψης να προκαλέσει βλάβη σε ένα έμβρυο;
Η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει τη γονιμότητα και δυσκολεύει την εγκυμοσύνη;
Η κατανάλωση αλκοόλ στην αρχή της εγκυμοσύνης θα αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής;

Η σύντομη απάντηση είναι ότι δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα - και ορισμένα από τα στοιχεία που προκύπτουν από τις μελέτες είναι αντικρουόμενα.

Τι λένε οι ειδικοί
Σε αντίθεση με ορισμένες από τις έρευνες που περιγράφονται παρακάτω, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) και το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) συνιστούν να αποφεύγετε εντελώς την κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς και ενώ προσπαθείτε να μείνετε έγκυος.

Οι ειδικοί υγείας συνεχίζουν να προειδοποιούν ότι καμία ποσότητα αλκοόλ δεν θεωρείται ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Τι λένε οι έρευνες
Δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία (καθώς είναι δύσκολο να μελετηθεί ηθικά αυτό το ζήτημα χωρίς να εκθέσει σε κίνδυνο τα έμβρυα) για να πούμε με βεβαιότητα ότι οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ είναι ασφαλής για κατανάλωση εάν μπορεί να είστε έγκυος.

Σε αντίθεση με τις συστάσεις των οργανισμών υγείας, ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της προσπάθειας για σύλληψη και της αρχόμενης εγκυμοσύνης μπορεί να είναι ασφαλής. Για παράδειγμα, μια μεγάλη μελέτη με περισσότερες από 5.600 γυναίκες εξέτασε τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ πριν και έως τις 15 εβδομάδες της εγκυμοσύνης.

Από τις γυναίκες που έλαβαν μέρος στη μελέτη, το 25% ανέφερε ότι έπινε από τρία έως επτά αλκοολούχα ποτά την εβδομάδα τους μήνες πριν και κατά τη διάρκεια της πρώιμης εγκυμοσύνης. Η μελέτη δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ πριν από τις 15 εβδομάδες εγκυμοσύνης και του χαμηλού βάρους γέννησης, της καθυστέρησης της ενδομήτριας ανάπτυξης, της προεκλαμψίας ή του πρόωρου τοκετού.

Αν και αυτή η μελέτη δεν έδειξε αρνητική συσχέτιση μεταξύ της χαμηλής κατανάλωσης αλκοόλ κατά την πρώιμη εγκυμοσύνη και των αρνητικών αποτελεσμάτων γέννησης, τα ευρήματα δεν αναφέρουν ποσοστά πρόωρων αποβολών ή γνωστικά και συμπεριφορικά προβλήματα μετά τον τοκετό.

Τα στοιχεία από αυτή τη μεγάλη μελέτη είναι περιορισμένα. Μέχρι να δείξει περαιτέρω έρευνα ότι η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της σύλληψης και τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες της εγκυμοσύνης είναι ασφαλής, οι ειδικοί στον τομέα της υγείας συμβουλεύουν τα άτομα που προσπαθούν να συλλάβουν να αποφεύγουν εντελώς το αλκοόλ.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι 15 εβδομάδες, που ήταν η χρονική περίοδος αυτής της μελέτης, είναι πέρα από τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες. Συνολικά, υπάρχει έλλειψη έρευνας σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ μόνο κατά τις πρώτες τέσσερις εβδομάδες. Επιπλέον θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ροή αίματος από τη μητέρα στο έμβρυο, στις πρώτες εβδομάδες είναι αρκετά ασήμαντη, οπότε αν κάποια δεν ήξερε ότι ήταν έγκυος και ότι έπινε σε χαμηλό έως μέτριο επίπεδο, δεν υπάρχει σοβαρή ανησυχία.

Ποιοι είναι οι πιθανοί κίνδυνοι για το έμβρυο από την κατανάλωση αλκοόλ;

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι κατευθυντήριες γραμμές από κορυφαίους ιατρικούς οργανισμούς συνιστούν σταθερά στις γυναίκες να απέχουν από το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η έρευνα δείχνει ότι η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενέχει διάφορους κινδύνους για την υγεία του εμβρύου, όπως:

Συγγενείς ανωμαλίες (συμπεριλαμβανομένων των παραμορφώσεων του προσώπου)
Αναπτυξιακές καθυστερήσεις και μακροχρόνιες γνωστικές αναπηρίες
Διαταραχή του φάσματος του εμβρυϊκού αλκοόλ (FASD)
Χαμηλό βάρος γέννησης
Πρόωρος τοκετός
Ενδομήτριο θάνατο (σε σοβαρές περιπτώσεις)

Πολλές επιμέρους μεταβλητές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση του κινδύνου. Αυτά περιλαμβάνουν τον ρυθμό μεταβολικής κάθαρσης του αλκοόλ από τη μητέρα, την αναπτυξιακή ευαισθησία του εμβρύου με βάση την ηλικία κύησης, διάφορα γενετικά στοιχεία, τη συμπεριφορά υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ σε σχέση με τις περιστασιακές συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ και τη χρήση άλλων ουσιών σε συνδυασμό με αλκοόλ.

Είναι ασφαλής η περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ στη διάρκεια των προσπαθειών για σύλληψη;

Σύγχυση σχετικά με τη χαμηλή έως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ κατά την περίοδο γύρω από τη σύλληψη μπορεί να έχει προκύψει από διάφορες μελέτες που δείχνουν ότι η χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ δεν αύξησε τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού ή μωρού με χαμηλό βάρος γέννησης. Ορισμένα από αυτά τα ευρήματα έχουν κυκλοφορήσει στα μέσα ενημέρωσης, κάνοντας πολλές εγκύους να αναρωτιούνται εάν είναι πραγματικά απαραίτητο να απέχουν εντελώς από το αλκοόλ κατά την πρώιμη εγκυμοσύνη.

Ένα πρόβλημα με την έρευνα είναι ότι δεν έχουν εξεταστεί όλες οι πιθανές γνωστικές και ψυχολογικές επιπτώσεις του αλκοόλ σε ένα αναπτυσσόμενο έμβρυο. Ακόμα κι αν ένα μωρό γεννηθεί με υγιές βάρος, η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα δια βίου μάθησης εάν εκτεθεί στο αλκοόλ κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου.

Εάν πρόκειται να πιείτε περιστασιακά ενώ προσπαθείτε να συλλάβετε, θα συνιστούσαμε να:

Αποφύγετε όλα τα αλκοολούχα ποτά εντός ενός μήνα από τον κύκλο θεραπείας γονιμότητας.
Αποφύγετε να πίνετε κατά τη διάρκεια της αναμονής των δύο εβδομάδων (την περίοδο μετά την ωορρηξία και πριν από την έναρξη της περιόδου σας).

Μόλις μάθετε ότι είστε έγκυος, θα πρέπει να σταματήσετε να πίνετε αμέσως. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγετε τα αλκοολούχα ποτά αμέσως μόλις αργήσει η περίοδός σας — ακόμα κι αν δεν έχετε λάβει ακόμη θετικό αποτέλεσμα τεστ εγκυμοσύνης. Εάν αυτή τη στιγμή προσπαθείτε να συλλάβετε, οι ειδικοί εξακολουθούν να συνιστούν να απέχετε από το αλκοόλ.

Μπορεί το ποτό να επηρεάσει τη γονιμότητα;

Αν αναρωτιέστε εάν μερικά περιστασιακά ποτά θα έχουν δυσμενή επίδραση στη γονιμότητά σας, τα στοιχεία είναι ακόμα ασαφή.

Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μέτριας ποσότητας αλκοόλ καθημερινά μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο υπογονιμότητας. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2017 έδειξε ότι οι γυναίκες που έπιναν λιγότερη από μία μερίδα αλκοόλ την ημέρα είχαν χαμηλότερο κίνδυνο υπογονιμότητας σε σύγκριση με τις γυναίκες που κατανάλωναν περισσότερο αλκοόλ.

Αντίθετα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Fertility and Sterility το 2017 έδειξε ότι η χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρασιού - λιγότερες από πέντε μερίδες το μήνα - συσχετίστηκε με αυξημένα αποθέματα ωοθηκών σε γυναίκες με τακτικό έμμηνο κύκλο που δεν ήταν ακόμη έγκυες.

Οι ερευνητές συνέδεσαν την ενίσχυση της γονιμότητας των γυναικών με τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της ρεσβερατρόλης, μιας φυσικής πολυφαινόλης που βρίσκεται στο κόκκινο κρασί. Στη συγκεκριμένη μελέτη, καμία γυναίκα δεν ήπιε περισσότερα από 15 ποτήρια κρασί σε ένα μήνα.

Ορισμένες μελέτες έχουν προτείνει ότι η περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τη γονιμότητα, ενώ άλλες δείχνουν ότι η μακροχρόνια κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο απόθεμα ωοθηκών μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.

Όσον αφορά τη γονιμότητα, οι περισσότεροι επαγγελματίες υποδεικνύουν ότι όταν πρόκειται για κατανάλωση φαγητού, αλκοόλ και καφεΐνης, το μέτρο είναι το κλειδί. Έτσι, το να πίνετε περιστασιακά ένα ποτήρι κρασί με το δείπνο, για παράδειγμα, δεν είναι κάτι που οι περισσότεροι γιατροί συμβουλεύουν τους ασθενείς τους να αποφύγουν. Αλλά φυσικά, δεν συνιστούν να πίνετε περισσότερο και ποτέ δεν συνιστούν την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (το να πίνετε πολλά αλκοολούχα ποτά σε γρήγορη διαδοχή).

Τούτου λεχθέντος, άτομα με παθήσεις όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), η κύρια αιτία ανωορρηξίας, μπορεί να πρέπει να αποφύγουν εντελώς το αλκοόλ για να αυξήσουν τις πιθανότητές τους να μείνουν έγκυες. Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με PCOS συνήθως συμβουλεύονται από το γυναικολόγο τους να κάνουν ορισμένες τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής που περιλαμβάνουν την αποφυγή αλκοόλ προκειμένου να έχουν επιτυχή ωορρηξία και να συλλάβουν.

Σχετίζετε η κατανάλωση αλκοόλ με αποβολές;

Τα στοιχεία για το εάν η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρης αποβολής είναι επίσης αδιευκρίνιστα. Ορισμένες έρευνες λένε ότι δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος, αλλά άλλες μελέτες υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή —ειδικά εάν η κατανάλωση αλκοόλ υπερβαίνει τα τρία ή περισσότερα ποτά την ημέρα.

Μια μεγάλη μελέτη σε σχεδόν 18.000 γυναίκες εξέτασε τις συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ και τον κίνδυνο αποβολής. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση αλκοόλ πριν μείνει έγκυος δεν συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο αποβολής για γυναίκες που δεν είχαν ιστορικό απώλειας εγκυμοσύνης. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι ο κίνδυνος αποβολής δεν αυξήθηκε για τις γυναίκες που κατανάλωναν έως 2 ποτά την ημέρα πριν μείνουν έγκυες.

Ωστόσο, μια μελέτη του 2014 έδειξε ότι ενώ η κατανάλωση λιγότερων από τεσσάρων ποτών την εβδομάδα κατά τη διάρκεια της πρώιμης εγκυμοσύνης δεν είχε επίδραση στην απώλεια εγκυμοσύνης, οι γυναίκες που έπιναν τέσσερα ή περισσότερα ποτά την εβδομάδα είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες να έχουν αποβολή.

Χρήση αλκοόλ και εξωσωματική γονιμοποίηση

Έρευνα για την κατανάλωση αλκοόλ σε ασθενείς με εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) αποκαλύπτει στατιστικά διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά των γυναικών που μπορούν να συλλάβουν φυσικά.

Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2011 που δημοσιεύθηκε στο Obstetrics & Gynecology παρακολούθησε 2.545 ζευγάρια για να καθορίσει εάν η κατανάλωση αλκοόλ στην αρχή ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης είχε επίδραση στο ποσοστό των ζωντανών γεννήσεων.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι γυναίκες που έπιναν τουλάχιστον τέσσερα ποτά την εβδομάδα είχαν 16% λιγότερες πιθανότητες να γεννήσουν ένα υγιές παιδί σε σύγκριση με εκείνες που έπιναν λιγότερα από τέσσερα ποτά την εβδομάδα, δηλαδή λιγότερο από ένα ποτό την ημέρα. Καθώς η κατανάλωση αλκοόλ αυξανόταν κατά την έναρξη ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης, αυξανόντουσαν και οι πιθανότητες απώλειας εγκυμοσύνης.

Επιπλέον, μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύθηκε στο MBC, σε 2.908 ζευγάρια έδειξε ότι ο κίνδυνος αποτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης σχεδόν τριπλασιάστηκε όταν οι γυναίκες έπιναν μόνο μία μερίδα αλκοόλ το μήνα πριν από τη θεραπεία. Αυτός ο κίνδυνος τετραπλασιάστηκε εάν το ποτό καταναλώθηκε εντός μιας εβδομάδας από τη θεραπεία

Η έρευνα δείχνει ότι ο αυξημένος κίνδυνος για πρόωρη απώλεια εγκυμοσύνης είναι υψηλότερος μεταξύ των γυναικών που έπιναν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας πριν ξεκινήσουν τη θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης. Επιπλέον, μόνο ένα ποτό την ημέρα μέσα σε ένα μήνα από τη θεραπεία έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης ενός ζευγαριού.

Επίπτωση της κακής κατανάλωσης
Η κακή κατανάλωση αλκοόλ παίζει επίσης ρόλο στην ικανότητα σύλληψης μιας γυναίκας ασθενούς με εξωσωματική γονιμοποίηση. Οι άνδρες που έπιναν μέσα σε μια εβδομάδα έως ένα μήνα θεραπείας επηρέασαν αρνητικά τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Επιπλέον, η κατανάλωση αλκοόλ μία εβδομάδα πριν από τη συλλογή σπέρματος για θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο αποβολής έως και 38 φορές.

Είναι γνωστό ότι η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να βλάψει ένα αγέννητο παιδί. Ενώ ορισμένες έρευνες μπορεί να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς ότι η περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ ενδέχεται να είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της πολύ πρώιμης εγκυμοσύνης, μπορεί να θέλετε να μείνετε στην ασφαλή πλευρά και να απέχετε από την κατανάλωση αλκοόλ.